تأثير آبياري با آب شور بر تبخير و تعرق و كارآيي مصرف آب ذرت در مديريت هاي مختلف زراعي

The Effect of Irrigation With Saline Water On Evapotranspiration and Water Use Efficiency of Maize Under Different Crop Management

به منظور بررسي اثر كاربرد روش هاي مختلف مديريت زراعي و آبياري با آب شور بر تبخير - تعرق و كارآيي مصرف آب ذرت آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي اجرا گرديد. اين پژوهش در مزرعه كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز از اواسط اسفندماه 1393 تا اواخر خردادماه 1394انجام شد. مديريت هاي زراعي مختلف شامل بدون استفاده از بقاياي گياهي، استفاده از بقاياي گياهي در سطح خاك به عنوان خاك پوش و اختلاط بقاياي گياهي با لايه سطحي خاك تا عمق 30 سانتي متر و شوري آب آبياري شامل شوري آب رودخانه كارون (2 دسي زيمنس بر متر)، شوري 4.5 و 7 دسي زيمنس بر متر بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تاثير تنش شوري، مديريت زراعي و اثر متقابل آنها بر تبخير- تعرق، عملكرد دانه و كارآيي مصرف آب معني دار شد. حداقل تبخير- تعرق (387.5 ميلي متر) و كارآيي مصرف آب (0.68 كيلوگرم بر مترمكعب) در شوري 7 دسي زيمنس بر متر به دست آمد. مديريت استفاده از بقايا به صورت خاك پوش بيشترين تاثير را در كاهش تبخير- تعرق، 9 درصد و افزايش عملكرد، 10 درصد داشت و لذا بيشترين كارآيي مصرف آب، 1.10 كيلوگرم بر مترمكعب، نيز در اين مديريت به دست آمد. بيشترين تاثير ناشي از كاربرد بقايا به صورت خاك پوش و اختلاط در افزايش عملكرد دانه، به ترتيب 19 و 9 درصد و كارآيي مصرف آب، به ترتيب 27.6 و 10.6 درصد نسبت به عدم استفاده از بقايا در شوري 4.5 دسي زيمنس بر متر مشاهده گرديد. لذا استفاده از بقاياي گياهي خصوصا به صورت خاك پوش را مي توان راهكاري موثر براي كاهش خسارت هاي آبياري با آب شور پيشنهاد نمود.

In order to evaluate the effect of different crop management methods and irrigation with saline water on evapotranspiration and water use efficiency of Maize, the factorial experiment with randomized complete block design was conducted. This project was carried out in the Agricultural farm of Shahid Chamran University of Ahvaz from March to June 2015. Different crop managements include without crop residues, use of crop residues on soil surface as mulch and mix of crop residues with surface soil layer to 30 cm depth and water irrigation salinity include water salinity of Karoun river (2dS/m), 4.5 and 7 dS/m. The results of variance analysis showed that the effect of salinity, crop management and their interaction effect on evapotranspiration, yield and water use efficiency was significant. Minimum values of ET (387.5mm) and WUE (0.68 kg/m3) were obtained at the salinity level of 7 dS/m. The management of residues use as mulch had the most effect on ET decrease (9%) and yield increase (10%) and So, the maximum WUE (1.10 kg/m3) was obtained at it too. The greatest impact of residues applications mulch and mixing with soil surface layer in increasing of yield (19% and 9% respectively) and WUE (27.6% and 10.6%, respectively) compared to non-use of residues was observed at the salinity level of 4.5 dS/m. Therefore, the use of crop residues particularly as mulch can be recommended as an effective way to reduce the damage of irrigation with saline water.