بررسي مخاطرات زيست محيطي خشك شدن مخازن چهارم و پنجم تالاب هورالعظيم به منظور توسعه ميدان نفتي آزادگان با استفاده از روش تاپسيس

Environmental Risk Assessment of Drying the 4th and 5th Reservoir of Hour-Al-Azim Wetland Aiming to Develop Azadegan Oil-Field Using TOPSIS Method

تالاب ها به عنوان اكوسيستم هاي غني و حاصل خيز مي توانند در برنامه هاي راهبردي اقتصادي-اجتماعي و مهم تر از آن زيست محيطي، نقشي تعيين كننده داشته باشند.اين تحقيق در سال 1394 با هدف بررسي مخاطرات زيست محيطي خشك شدن مخازن چهارم و پنجم تالاب هورالعظيم به منظور توسعه ميدان نفتي آزادگان با استفاده از مدل هاي تصميم گيري چند معياره تاپسيس به انجام رسيد. تالاب هورالعظيم در منطقه مرزي مشترك ايران و عراق در جنوب غربي ايران و در شهرستاندشت آزادگان از استان خوزستان واقع شده است. در اين تحقيق ابتدا براي شناسايي ريسك هاي موجود در منطقه از روش دلفي استفاده شد. در نهايت 25 عامل ريسك در سه گروه ريسك هاي فيزيكي_ شيميايي، بيولوژيكي و اقتصادي_ اجتماعي_ فرهنگي مشخص گرديد. براي تجزيه و تحليل و اولويت بندي ريسك هاي شناسايي شده از روش تاپسيس استفاده شد. به كمك روش تاپسيس مخاطرات بر اساس سه شاخص (شدت اثر، احتمال وقوع و حساسيت محيط پذيرنده) اولويت بندي شدند كه در نتيجه ايجاد كانون گرد و غبار با وزن 0.828477 و نشت لوله هاي انتقال نفت با وزن 0.82658 به عنوان مهم ترين مخاطره ها و كاهش دامپروري در منطقه با وزن 0.089965 كم اهميت ترين مخاطره شناسايي شدند. در نهايت راهكارهاي مديريتي جهت كنترل و كاهش ريسك ها ارائه شد.

The wetlands as the rich and fertile ecosystems may have the crucial role to socio-economic plans and can be more important in environmental plans. This study was done in 2015 to environmental risk assessment of drying up the reservoir number 4 and 5 of Hoor-Al-Azim wetland for develop the Azadegan oil field, using multi criteria decision making methods (TOPSIS). Hoor-Al-Azim wetland is located in the Iran-Iraq border, in Dashte-Azadegan county in south western of Iran in Khuzestan province. In this study first the Delphi method was used to identify risks in the area. 25 risk factors were recognized in 3 groups of physico-chemical risks, biological risks and socio-economic and cultural risks. In order to analyze and prioritize the identified risks the TOPSIS method was used. According to the TOPSIS method, the risks were prioritized to 3 criteria (severity, probability and sensitivity of the receiving environment). Results showed that creating centers of dust with weight of 0.828422 and leakage of oil pipelines with weight of 0.82658 as the most important risks and Reduction of livestock in the region with weight 0.089965 was the least important risk was identified. Finally, management strategies presented for risks control and risks reduction.