انتخاب بهترين استان در توليد سيب زميني از طريق ارزيابي شاخص رد پاي آب

Choosing the best province in potato production using water footprint assessment

رد پاي آب به‌عنوان شاخصي براي تخصيص منابع آب شيرين تعريف شده است كه بينش ارزشمندي دربارۀ آثار محيط زيستي توليد يك محصول ارائه مي‌كند. هدف از انجام اين پژوهش، تعيين مناسب ترين استان كشور براي توليد محصول سيب زميني از جنبۀ مصرف آب شيرين بوده است كه بدين‌منظور از شاخص رد پاي آب استفاده شد. براي دستيابي به اين هدف، ابتدا اطلاعات مربوط به سطح برداشت، توليد و عملكرد محصول در استان هاي اصلي توليدكننده براي سال زراعي 1393‌ـ 1394 جمع آوري شد. سپس براي محاسبۀ رد پاي آب در هر استان، اطلاعاتي نظير نياز آبي محصول و بارش مؤثر به تفكيك استان جمع آوري و در نهايت اجزاي رد پاي آب محاسبه شد. نتايج پژوهش نشان داد به‌ترتيب رد پاي آب سبز، آبي و خاكستري بيشترين سهم را در توليد سيبزميني همۀ استانها به خود اختصاص دادند. با توجه به رد پاي آب كل محاسبه‌شده، استان همدان بهترين منطقه براي كاشت سيب زميني و استان سمنان نامناسب ترين منطقه از ديدگاه شاخص يادشده شناخته شدند. ميانگين رد پاي آب توليد سيب زميني در سطح كشور نزديك به 527 مترمكعب بر تن محاسبه شد. با توجه به شاخص رد پاي آب و مقدار توليد محصول در هر استان، مشخص شد كه در سال زراعي مطالعه‌شده، استان همدان با مصرف 338 ميليون مترمكعب و استان خراسان شمالي با مصرف 18 ميليون مترمكعب آب، به‌ترتيب بيشترين و كمترين مقدار از منابع آبي خود را به توليد اين محصول كشاورزي اختصاص داده اند.

The water footprint is considered as an indicator of freshwater resources appropriation which brings valuable insight about the environmental impact of a given product. The current study aims to determine the best country’s province for the potato crop production in terms of fresh water consumption using water footprint indicator. For this purpose, first, the data on harvested area, production and yield in major producing provinces were collected for the crop year 2014-15. Then, to calculate the water footprint in each province, information such as crop water requirement and effective precipitation were collected separately for each province and finally water footprint components were determined. The results showed that green, blue and grey water footprint had the most contribution in all provinces, respectively. According to calculated total water footprint, Hamedan province is the best region for potato harvesting and Semnan province is the most difficult region for this purpose. Water footprint average for potato production was calculated to be 527 m3/ton in the country. According to water footprint indicator and potato production of provinces, it was determined that in mentioned crop year, Hamedan province by using 338 MCM and North Khorasan by using 18 MCM of water, used the highest and the lowest amount of water for this agricultural production, respectively.