روابط آبي در ختان مركبات در پاره خشكيدگي ناحيه ي ريشه و كاربرد هم زمان آن با سايه اندازي

Water relations of citrus trees under partial root zone drying along with Application of shading

تغيير اقليم و افزايش روزافزون مصرف آب همراه با كمبود آن سبب افت توليدات گياهي مي ­شود. از اين­رو گزينش مديريت هاي كارآمد مصرف آب هم­چون كم‌آبياري و سايه‌اندازي روي گياه مي­ تواند تا اندازه­اي در بهبود اين كاستي­ ها كمك كند. در كم‌آبياري به روش پاره‌خشكيدگي ناحية‌ ريشه (PRD) بخشي از ريشه‌ها آبياري و بخشي ديگر خشك نگهداشته مي‌شوند. اين آزمايش با پنج تيمار شامل آبياري كامل (FI) و پاره‌خشكيدگي ناحية ريشه به ميزان 50 (PRD50) و 75 (PRD50) درصد آبياري كامل در دو حالت بي و با سايه‌اندازي (SHPRD50 و SHPRD75) روي درختان مركبات در پژوهشكده مركبات و ميوه‌هاي نيمه گرمسيري (رامسر) انجام شد. آزمون مقايسه ميانگين‌ها به روش توكي براي رسانايي روزنه، گنجايش نسبي آب برگ، پتانسيل آب ساقه و دماي برگ در تيمارهاي مختلف و نيز تجزيه رگرسيوني روابط بين هريك از آن‌ها و تفاوت فشار بخار برگ به هوا انجام شد. نتايج آن‌ها نشان داد كه رسانايي روزنه و گنجايش نسبي آب در آبياري كامل و دو تيمار پاره‌خشكيدگي ريشه 75 درصد (با و بي‌سايه‌اندازي) بيش‌تر از دو تيمار پاره‌خشكيدگي ريشه 50 درصد بود. همچنين پتانسيل آب ساقه پاره‌خشكيدگي 75 درصد با سايه‌اندازي، بيش از تيمار پاره‌خشكيدگي 50 درصد بود. دماي برگ در برخي از اندازه‌گيري‌هاي پيش از آبياري در تيمارهاي تنش آبي 50 درصد به‌طور معني‌داري بيشتر بود. كم‌آبياري عملكرد در تيمار پاره‌خشكيدگي 50 درصد را كاهش ولي مواد جامد محلول در تيمارهاي پاره خشكيدگي 50 و 75 درصد را افزايش معني‌دار داد. سايه‌اندازي عملكرد و اندازه ميوه را افزايش داد. البته تنها از نظر قطر ميوه تفاوت تيمارهاي پاره‌خشكيدگي 75 درصد با سايه‌اندازي و پاره‌خشكيدگي 50 درصد معني‌دار بود.

Climate change and ever-increasing water use, along with water scarcity, reduces crop production. Thus, efficient water management, such as deficit irrigation and shading could resolve some of these shortcomings. In deficit irrigation with partial root zone drying (PRD), half of the root zone is irrigated and the other half is left unirrigated. This experiment was conducted with five treatments of (1) full irrigation, which trees received 100 percent of soil field capacity (FC), 2) two PRD treatments, which receiving 50 (PRD50) and 75% (PRD75) of FI and 3) two PRD treatments, such above which treats by shading nets(SHPRD50 and SHPRD75). Tukey's test was used to compare treatment’s means of stomatal conductance (gs), leaf relative water content (rwc), stem water potential (Ψst), and leaf temperature (Tl). Moreover, Regression analysis was done between the above factors and leaf to air vapor pressure difference. The results show that gs and rwc were higher in FI, PRD75 and SHPRD75 relative to stressed treatments of PRD50 and SHPRD50. The same trend was registered for Ψst and the lowest values were achieved by treatments receiving 50% of FI. Leaf temperatures in some measurement intervals were significantly higher in stressed treatments of PRD50 and SHPRD50. Water deficiency significantly reduced yield in stressed treatments of PRD50, while reversly, it increased fruit sloble salids in PRD50 and PRD75. Shading on PRD treatments increased fruit size and yield, Although this improvement was significant only for fruit diameter of SHPRD75 in comparison with PRD50.