جلوه هاي تصاوير طلوع و غروب در خمسه اميرخسرو دهلوي

The Effect of Sunrise and Sunset Images in Amir Khosro Dehlavi's Khamse

طلوع و غروب خورشيد از ديرباز نقشي بارز و چشمگير در تصويرسازيهاي شاعرانه داشته‌اند. در جستار فرارو، هدف نگارندگان اين است كه تصاوير طلوع و غروب را در خمسة امير خسرو دهلوي بررسي كرده، ميزان توفيق شاعر را در ارائِۀ ابعاد و جلوه‌هاي گوناگون اين تصاوير، بويژه تناسب تصاوير با موضوع حكايات، به خوانندگان نشان دهند. روش پژوهش در اين جستار، توصيفي - تحليلي است. نتيجة كلّي نشان ميدهد؛ امير خسرو از ديدگاه كمّي، در خمسه‌اش 45 تصوير طلوع و 37 تصوير غروب به دست ميدهد؛ مثنوي«مطلع الانوار» با 2 تصوير، كم‌ترين تصاوير و«هشت بهشت» با 40 تصوير، بيش‌ترين تصاوير را به خود اختصاص داده‌اند. از بعد كيفي،«به گزيني واژگان، تركيبات و عبارات»،«رعايت ايجاز» و«سنخيّت يا تناسب تام تصاوير طلوع و غروب با موضوع حكايات» بارزترين خصايص تصاوير طلوع و غروب خمسة امير خسرو دهلوي است.

Sunrise and sunset have always had a prominent role in creating poetic imagery. The present study aims to investigate the images related to sunrise and sunset in Amir Khosro Dehlavi's Khamse and give the readers an account of the poet's success in representing various dimensions and effects of these images especially the appropriateness of the images to the anecdotes. The study is done in a descriptive-analytic way and the corpus of the study includes Amir Khosro Dehlavi's Khamse. A review of the statistics shows that the poet has created 45 images related to sunrise and 37 images related to sunset in these five collections among which Matla-ol Anvar Masnavi contained 2 images which was the lowest number of images and Hasht Behesht had 40 images which was the highest. The results from the current research indicate that decorum among words and phrases, brevity, and appropriateness of sunrise and sunset images to anecdotes can be considered as the most prominent features of poetic images in Amir Khosro Dehlavi's Khamse.