الگوي پرسش‌ محور در تفسير و تحليل شعر

Inquiry-Based Paradigm in the Interpretation of Poetry

ظرفيت معنايي گوناگون يك شعر در نتيجة نظام زبان، توانش‌ها و نقش‌هاي مختلف آن شكل مي‌گيرد و هر دريافتي از متن بايد در چهارچوب نظام معنايي آن متن صورت گيرد. به همان ميزان كه خواننده در كشف معناهاي شعر نقشي فعال دارد، به همان ميزان نيز شعر، خوانش خواننده را محدود مي‌كند. خوانش شعر بر مبناي هر نظرية ادبي، تمام ابعاد آن را تفسير نمي‌كند. ازاين‌ رو، روشي كاربردي‌تر لازم است تا بتواند با توجه به قراين درون‌متني و برون‌متني (بافت زباني و فرازباني) ابعاد بيشتري از شعر را آشكار نمايد. الگوي پيشنهادي شرح و تحليل شعر، شعر را در پنج سطح توصيفي، زباني، فكري، زيبايي‌شناختي و تفسيري بررسي ميكند. شاخصة مهم اين الگو، بررسي و تحليل تمام اجزاي سازندة شعر در نسبت با كليّت آن است. اين الگو، متن‌محور است و در فرايند تحليل، به آن ميزان از فرامتن استفاده مي‌كند كه بتواند در تحليل آن نقش و كاركردي معناشناختي داشته باشد. براي خوانش و تحليل شعر در هر سطح، پرسش‌هايي بنيادين متناسب با آن سطح در نظر گرفته‌ايم. اين پرسش‌ها به گونه‌اي طرح شده‌اند كه در نهايت، پاسخ بدان‌ها موجب دست يافتن به فهم و دركي منسجم از شعر مي‌شود. تفسيري كه با كاربست اين الگو حاصل مي‌شود، در نتيجة قرائت دقيق شعر و تحليل تمام عناصر سازندة آن، يعني گزينش‌هاي زباني، بلاغي ـ زيبايي‌شناختي و انديشگاني است كه در پايان، به فهم و تفسير منسجمي از شعر منجر مي‌شود.

Various semantic capacities of poetry are shaped by its linguistic system and its diverse roles. Accordingly, various interpretations of a text should be in line with respective semantic systems. As reader plays an active role in discovering the latent meanings of the poetry, the poetry itself constrains the perception of the reader. But reading a poem on the basis of a single literary theory does not express its various dimensions. A more comprehensive approach is required to reveal various latent dimensions of poetry with use of intratextual and intertextual pieces of evidence (linguistic or metalinguistic context). The paradigm proposed in this paper reviews poetry in 5 levels: descriptive, linguistic, thoughts, aesthetics, and interpretative. The main characteristic of this paradigm is studying and analyzing all the dimensions of a poem in relation with its totality. This paradigm is text-based, but also relies on meta-text to the extent it can be semantically beneficial for the analysis. Basic questions relative to each level have been designated to read and analyze poetry in the same level. These questions have been designated in such ways that eventually result in a coherent understanding of poem. Put differently, an accurate reading of poetry along with the analysis of all of its relevant components in terms of linguistics, rhetoric, aesthetics and thoughts will yield a coherent all-inclusive interpretation of the poetry.