(نظام توحيدي قرآن، نافي جاودانگي عذاب مجرمان (تأملي در توجيه فلسفي آيات خلود بر مبناي تحول ذات مجرم

Quran's Monotheistic System Denies the Eternity of a Sinner's Torment (a reflection on the philosophical justification of the verses mentioning ' Khulud ' - eternity - based on the transformation of the sinner's essence)

خلود برخي مجرمان در عذاب جهنم، يكي از اعتقادات مشهور طرفداران اديان آسماني است كه از ابتدا تاكنون از سوي برخي انديشمندان كاوش شده است. معضل اصلي اين مسئله از يك سو به تنافي حكم عقل با ظواهر آموزه هاي وحياني بر سر خلود در آتش جهنم است كه موجب شده چالشي پديد آيد كه در اين زمينه با خود به معناي جاودانگي را انكار كرده اند يا گروهي خواسته اند آن را به شكل عقلاني تقرير كنند و از سوي ديگر تنافي آن با برخي صفات حق همچون رحمت، عدالت و حكمت خداوندي است كه در آيات قرآني پي در پي به اين صفات خداوندي اشاره شده است. اين چالش سبب شده برخي عارفان كه به كفه رحمت بي انتهاي الهي چشم دوخته اند، براي برون رفت از اين مشكل چاره انديشي كند. هدف اصلي اين نوشته مبناسازي براي نفي ابديت عقاب مجرم و نقد ادله طرفداران جاودانگي عذاب، به ويژه دليل اصلي برخي فلاسفه مبني بر تحول ذات مجرم بر اثر گناه است، ذاتي كه سبب جاودانگي او در عذاب است.

One of the famous beliefs of the followers of Divine religions is the belief of ' Khulud ' (the eternal presence of some sinners in the Hell) which has always been investigated by scholars. The main problem is that the literal meaning of these revelational teachings, i.e. ' Khulud ' (eternal presence) in the Hell, disagrees with reason's understanding. This has created a challenge among scholars leading some to deny the meaning of ' Khulud ' to be eternal and some others to present a rational reading of them. On the other hand it contradicts with some attributes of God such as mercy, justice and wisdom repeatedly mentioned in Quran's verses. This challenge has drawn some mystics who look forward to the infinite mercy of God to find a solution for this problem. The main purpose of this article is to make some foundations to deny the eternity of a sinner's torment, and to criticize the main reason presented by some philosophers based on the essential change of the sinner due to his/her sin, the essence which has caused his eternity in torment.