تحليل مقطعي كارايي و تحليل پوياي بهره وري فرودگاه هاي كشور با استفاده از مدل تلفيقي DEA/AHP و شاخص مالم كوئيست

Efficiency Cross Sectional Analysis and Productivity Dynamic Analysis of Iranian Airports Using Integrated DEA/AHP Method and Malmquist Index

با وجود اهميت فرودگاه هاي كشور به عنوان مهم ترين زيرساخت هاي حمل و نقل هوايي، پژوهش هاي اندكي در كشور به تحليل عملكرد فرودگاه ها پرداخته اند. توجه پژوهشگران اين حوزه تنها به بررسي كارايي فرودگاه هاي كشور در يك مقطع زماني خاص معطوف بوده است و جاي خالي تحليل هاي پويا براي بررسي روند عملكرد فرودگاه هاي كشور در بين پژوهش هاي داخلي به چشم مي خورد. روشن است كه براي ارزيابي جامع عملكرد يك مجموعه، ارائه تحليل مقطعي امري لازم و ضروري است، اما اكتفا به اين نوع تحليل، همه جنبه هاي عملكرد واحدها را پوشش نمي دهد و براي دستيابي به نتايج جامع بايد عملكرد واحدها را در طول زمان بررسي نمود. از اين رو در پژوهش حاضر سعي شده است تا با به كارگيري رويكرد تلفيقي DEA/AHP، جايگاه فرودگاه هاي كشور از نظر كارايي در سال 1392 نسبت به يكديگر سنجيده شود و رتبه بندي كامل فرودگاه ها صورت پذيرد. در ادامه با استفاده از شاخص بهره وري مالم كوئيست، روند رشد بهره وري واحدها طي سال هاي 1387 تا 1392 بررسي شده است. در واقع اين كار با هدف ارائه تحليل پويايي از عملكرد فرودگاه هاي كشور در طول زمان انجام پذيرفته است. بر اساس نتايج حاصل از اجراي مدل ها، فرودگاه هاي اهواز، مهرآباد و مشهد از حيث كارايي در سال 1392 رتبه هاي نخست را كسب كرده اند و فرودگاه آبادان در رتبه آخر قرار گرفته است. اما از لحاظ رشد بهره وري فرودگاه هاي ساري، يزد و آبادان، بيش ترين بهبود را در عملكرد خود طي سال هاي 1387 تا 1392 داشته اند. در مجموع روند تغييرات بهره وري كل عوامل فرودگاه هاي كشور سير صعودي داشته است و اين رشد به علت افزايش در كارايي تكنولوژيك بوده است.

Despite Airports importance as the main air transport infrastructure، few studies have focused on the analysis of airports in Iran. Researchers have evaluated the efficiency of airports using cross sectional analysis، but there has not been any study that evaluate the performance of the Iranian airports using Dynamic analysis. It is clear that for comprehensive performance assessment، cross sectional analysis is necessary، but this type of analysis does not cover all aspects of performance and Dynamic analysis should be used to achieve comprehensive results. This paper analyses efficiency of airports in 2013 through integrated DEA/AHP approach and Airports are ranked according to the results of this model. Then، the productivities of Iranian airports over the period of 2008–2013 are analyzed using the Malmquist index. The main objective of this، is to propose dynamic analysis for airport’s performance. The findings indicate that Ahvaz، Mehrabad and Mashad airport had higher performance Score Than other in 2013، and Abadan airport had the worst performance. But ] in terms of productivity growth، airports in Surrey، Yazd and Abadan، have experienced the greatest improvement in their performance during 2008 to 2013. Also، in terms of the Malmquist index، the average rate of productivity showed a slight improvement in this period of time، and the core engine of this was increase in technological efficiency.