پايش تغييرات چندزمانه پوشش گياهي جنگل‌هاي نيمه‌خشك نواه كوه با استفاده از دورسنجي (1975-2015)

Multi-temporal changes detection of vegetation covers in Navah-Kooh semiarid forests using Remote Sensing (1975-2015)

فرايند بيابان‌زايي همواره با تخريب پوشش گياهي و منابع آب و خاك همراه بوده كه مي‌تواند در شرايط اقليمي متفاوت به وقوع بپيوندد و شدت آن بستگي به ويژگي‌هاي طبيعي منطقه دارد. به‌دليل افزايش تخريب پوشش گياهي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين پيامدهاي بيابان‌زايي، پايش تغييرات و ارزيابي روند آن جهت برنامه‌ريزي و مديريت منابع ضروري است. بنابراين هدف از اين پژوهش، تهيه نقشه پوشش گياهي منطقه جنگلي نيمه‌خشك نواه كوه در سرپل‌ذهاب و بررسي نوع و روند تغييرات آن از طريق تصاوير چندزمانه MMS، TM، ETM+ و OLI، طي بازه زماني 40 ساله (1975-2015) است. در اين راستا از شاخص NDVI و روش طبقه‌بندي براي بارزسازي تصاوير و از تفاضل تصاوير و محاسبه سطح طبقات تغيير جهت بررسي نوع و روند تغييرات استفاده شد. نتايج حاكي از وجود بيشترين تغييرات افزايشي در كلاس تنك به معمولي (با مساحت 881/13 كيلومتر مربع) در دوره 1987-1984 و همچنين كلاس بدون پوشش به تنك (با مساحت 789/10 كيلومتر مربع) در دوره 1984-1975 است. درحالي‌كه حداكثر تغييرات كاهشي در كلاس معمولي به بدون پوشش (با مساحت 944/6 كيلومتر مربع) در دوره 1998-1992 و كلاس معمولي به تنك (با مساحت 592/5 كيلومتر مربع) در دوره 1990-1987 نيز مشاهده شد. در مجموع نتايج پايش تغييرات بيانگر روند نزولي در پوشش گياهي منطقه بوده كه علت اصلي اين تخريب را مي‌توان به خشكيدگي درختان بلوط‌ در اثر آفت، تداوم خشكسالي‌ و جاده‌سازي نسبت داد.

Desertification process has always been led to destruction of vegetation cover and soil and water resources that can occur in different climatic conditions, the intensity of which depends on the natural conditions of the region. Due to the increase in destruction of vegetation as one of the most important consequences of desertification, monitoring the changes and assessment of their trends are essential for planning and resources management. Therefore, the aims of this study were to map the vegetation cover of Navah-Kooh semiarid forests in Sarpol-e-Zahab, and asseying the type and trend of changes using multi-temporal images of MSS, TM, ETM+ and OLI sensors during a 40-year period (1975-2015). In this regard, the NDVI and classification method were used to enhance the images. Also, the images difference and calculating the area of changes classes were used to determine the type and trend of changes. The results indicate that there are the greatest increasing changes in the rare to normal vegetation class (with area 13.881 km2) in the periods 1984-1987, and also in the non-vegetation to rare vegetation class (with area 10.789 km2) in the periods 1975-1984. Whiles, the maximum of decreasing changes were observed in the normal to non-vegetation class (with area 6.944 km2) in the periods 1992-1998, and also in the normal to rare vegetation class (with area 5.592 km2) in the periods 1987-1990. Overall, the results of changes detection have shown a decreasing trend in vegetation cover of the study area that could be said the main reasons of the destruction are the forests dryness by oak, droughts duration and road construction.