واكاوي موانع فرهنگي توسعه سياسي در ايران (عصر پهلوي دوم)

(Analysis of cultural barriers for political development of Iran (second Pahlavi era

پژوهش پيش رو در صدد واكاوي و پاسخگويي به اين سوال اساسي بر آمده است كه موانع عمده فرهنگي كه در دوره پهلوي دوم سبب عدم دستيابي جامعه ايران به توسعه سياسي گرديد، چه بوده است؟ و مهم ترين آنها كدام اند؟ اين پژوهش با الهام از رويكرد وبري در اهميت فرهنگ و همچنين رويكرد نوسازي بازنگري شده اينگلهارت و با به كارگيري روش تحقيق تاريخي و اسنادي، با مراجعه به كتابخانه هاي حقيقي و مجازي و بررسي كتب و اسناد معتبر مرتبط با موضوع تحقيق از طريق فيش برداري به جمع آوري و تحليل و فراتحليل اطلاعات تاريخي و پژوهش هاي جامعه شناسي مرتبط با موضوع تحقيق اقدام شده است. يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه فرهنگ استبدادي حاكم بر جامعه و نظام سياسي حاكم وقت و مديريت اقتدارگرايانه پهلوي دوم بر نهادهاي مختلف جامعه و سركوب جامعه مدني و انحلال احزاب سياسي و تشكل هاي اجتماعي و فرهنگي منتقد وابسته به طبقه متوسط و قطع جريان روشنفكري پويا و آزاد به عنوان مهم ترين موانع فرهنگي توسعه سياسي در آن دوره محسوب مي شود و همچنين فقدان نگرش علمي و عقلاني، روحيه پرسشگري و نقد در جامعه، ضعف جامعه مدني، حضور قوي باورهاي خرافي سنتي در متن جامعه، فقدان فرهنگ گفت و گو، نبود يك جريان روشنفكري اصيل، آزادي خواه ملي و فقدان مطبوعات منتقد و اعمال سانسور شديد بر ساير مطبوعات و وسايل ارتباط جمعي، باعث ناكامي جامعه ايران در دستيابي به توسعه سياسي در دوره پهلوي دوم گرديد.

This study with the title of “analysis of cultural barriers for political development of Iran: Second Pahlavi era” aims to respond to this important question that what are the most significant cultural barriers of Second Pahlavi era that impede Iran’s society in pursuit of reaching political development? Hence in order to gather relevant data and analyze historical evidences، historical and Analytical study methods were undertaken، by referring to actual and virtual libraries accompanied with scrutinizing valid documents، books and other relevant references. The findings of this study indicate that the governing dictatorship culture across the society and kingdom structure، absence of scientific and logical mentality، lack of questioning and criticizing attitude in society، weakness of civil society، strong presence of superstitious and traditional believes in context of society، dearth of affability and tolerance culture، lack of an original national liberal intellectual movement and authoritarianism management of Mohammad Reza Shah over various organizations and repressing civil society، political parties and critic sociological constitutions dependent to middle age traditional and contemporary class، closing critical journals and imposing heavy censorship on journals and other mass media beside suppressing dynamic intellectual movements، inhibit Iran’s society in reaching political development during Second Pahlavi era.