پديد آورندگان :
قاسمي قوچار، سعيد دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين , يارعلي، نبي الله دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين , جعفري، علي دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين , پوراصغر سنگاچين، فرزام سازمان مديريت و برنامه ريزي تهران
كليدواژه :
برنامه ملي جنگل , اصول و مباني , سياست ها و قوانين , نهادينه سازي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: برنامه ملي جنگل به عنوان يك ابزار مفهومي و سياسي بعد از تصويب در نشست نوزدهم مجمع عمومي سازمان ملل در ژوئن 1997 جهت تحقق اهداف مديريت پايدار جنگل پيشنهاد شد. به منظور تهيه يك برنامه منطبق و هدفمند، مفاهيم، الزامات و اولويت‌هاي مخصوص هر كشور مربوطه لحاظ مي‌شود. اين برنامه شامل سياست‌ها و راهبردهاي مديريت جنگل‌ها براي تمام سطوح ملي تا محلي است. پشتوانه اجراي اين سياست‌ها و راهبردها، اصول و مباني برنامه ملي جنگل هستند كه با نهادينه‌سازي آنها در قوانين اين هدف تحقق مي‌يابد. بر اين اساس در اين تحقيق نهادينه شدن اصول و مباني برنامه ملي جنگل در سياست‌ها و قوانين كشور مورد بررسي قرار گرفته است.
مواد و روش‌ها: به اين منظور سياست‌هاي كلان، برنامه‌هاي توسعه ملي شامل برنامه اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و قوانين مرتبط با مديريت جنگل‌ها بر مبناي ديدگاه روش مديريت فرآيندي و با استفاده از تكنيك تحليل محتوا و به روش كيفي مورد بررسي قرار گرفت. بر اين اساس عناصر قانوني تعيين كننده ساختار و فرآيند مرتبط با اصول و مباني برنامه ملي جنگل شامل مشاركت، حقوق مالكيت و ارتفاق، آموزش و اطلاع‌رساني، تمركززدايي، تامين مالي، آمايش‌سرزمين، ارزيابي پيامدهاي زيست‌محيطي و ارزش‌گذاري منابع جنگلي استخراج و بررسي شد.
يافته‌ها: براساس نتايج تحقيق، ساختارها و فرآيندهاي لازم مرتبط با هر يك از اصول و مباني برنامه ملي جنگل در قوانين مديريت منابع جنگلي كشور تعريف و نهادينه شده است. اصل مشاركت به عنوان مهمترين اصل و هدف برنامه ملي جنگل در قوانين كشور تعريف شده است و بر همين اساس ساير اصول و مباني در قوانين تعريف شده‌اند. اتكاء به آراء عمومي در اداره امور كشور و ايجاد مشاركت در برنامه‌ريزي، تصميم‌گيري، اجرا و نظارت از طريق ايجاد ساختارهايي به صورت تعاوني‌هاي توليدي و اقتصادي، تشكل‌هاي تخصصي، شوراهاي روستايي و بسيج محلي در قوانين نهادينه شده‌اند. بر همين اساس ساختارها و فرآيندهاي ظرفيت‌ساز براي توسعه مشاركت شامل آموزش و اطلاع‌رساني، تمركززدايي و تامين مالي در قوانين تعريف شده‌اند. همچنين ساختارها و فرآيندهاي لازم براي حفاظت جنگل‌ها از نتايج اقدامات توسعه‌اي و عمراني در قالب مباني آمايش سرزمين، ارزيابي پيامدهاي زيست‌محيطي و ارزش‌گذاري منابع جنگلي در قوانين تعريف شده‌اند.
نتيجه گيري: با توجه به ساختارها و فرآيندهاي قانوني موجود براي اصول و مباني برنامه ملي جنگل، پشتيبان قانوني براي راهبردهاي مبتني بر اصول و مباني برنامه ملي جنگل در سياست‌ها و قوانين كشور وجود دارد.
چكيده لاتين :
Background: After United Nations Conference on Environment and Development (UNCED- 1992) aims and approaches of sustainable development were determined. In this context, national forest programme as an conceptual and political tool was defined to implement UNCED's aims about sustainable forest management. In 19th session of UN general assembly in June 1997, countries were invited to prepare their national forest programmes. According to this, countries have taken their efforts to prepare their nfp. Also countries have tried to localize NFP with regard to their needs and priorities to get a adaptive NFP. According to the NFP's definitions, NFP consist of policies and approaches for all level, national until local. The support of these polices and approaches to get sustainable forest management are principles. Nevertheless, the role of this principles has not determined. In this regard, to prepare a nfp, at first, these principles must be defined, and then institutionalized. In this study, the role and relations of principles defined and then their institutionalizing in the components of forest resources management, consist of structures and processes defined.
Materials and methods: To assessment the institutionalizing of principles, the national policies, development programmes and acts related to forest management were studied from structure and process definition aspects. In this regard, Process Management with Context Analysis technique were used to distinguish structures and processes related to principles that have ruled until now. The principles that studied in this research are participation, customary rights, capacity building, education, decentralization, financing, land use planning, environmental impact assessment and valuation and accounting of forest products and services.
Results: According to the results, structures and processes related to the principles and bases of NFP in the national policies, development programmes and acts related to forest management were defined and institutionalized.
Conclusion: To get a complete forest management system, making relation between actions in forestry plans and principles and bases is necessary.
Materials and methods: To assessment the institutionalizing of principles, the national policies, development programmes and acts related to forest management were studied from structure and process definition aspects. In this regard, Process Management with Context Analysis technique were used to distinguish structures and processes related to principles that have ruled until now. The principles that studied in this research are participation, customary rights, capacity building, education, decentralization, financing, land use planning, environmental impact assessment and valuation and accounting of forest products and services.
Results: According to the results, structures and processes related to the principles and bases of NFP in the national policies, development programmes and acts related to forest management were defined and institutionalized.
Conclusion: To get a complete forest management system, making relation between actions in forestry plans and principles and bases is necessary.
