RNA مداخله‌گر: ابزاري اميدوار‌كننده در كنترل بيماري‌هاي مهم ناقل زاد زيكا، تب دانگ و مالاريا

RNA Interference: A Promising Tool in the Control of Important Vector Born Diseases Zika, Dengue Fever, and Malaria

زمینه و هدف: RNA مداخله‌گر، فرآیندی است كه طی آن یك مولكول RNA دو رشته‌ای (dsRNA) از بیان ژن خاصی جلوگیری كرده و باعث خاموشی آن می‌شود. به‌كارگیری این تكنولوژی در كنترل حشرات ناقل بیماری‌ها می‌تواند به‌عنوان رویكردی جدید، مهم و مؤثر محسوب گردد. در این مقاله سعی گردید تا مكانیسم RNA مداخله‌گر، مسیرهای ارائه آن به حشرات، همچنین كاربرد آن جهت كنترل ژنتیكی حشرات ناقل بیماری مورد بررسی قرار گیرد. روش بررسی: در این مطالعه، از 71 مقاله فارسی و انگلیسی ایندكس‌شده در پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف همچون  Pubmed،SID ، Scopus، Science direct و Google scholar استفاده شد. یافته‌ها: dsRNA به سه طریق خوراكی، تزریقی و آغشته‌سازی می‌تواند وارد بدن حشره گردد و نحوه ورود آن به سلول در موفقیت و كاربردی بودن این تكنیك، تأثیر به‌سزایی دارد. ازجمله كاربردهای مهم RNAi در حشره‌شناسی پزشكی می‌توان به شناسایی ارتباط متقابل انگل و میزبان در بدن حشرات اشاره كرد. نتیجه‌گیری: اگرچه تحقیقات بر روی روش RNAi، در بخش آفات كشاورزی قابل‌توجه است، اما مطالعات صورت‌گرفته بر روی حشرات ناقل بیماری‌های انسانی، تاكنون بیشتر جنبه آزمایشگاهی داشته است. با این حال، به‌كارگیری  RNAiبه‌عنوان یك رویكرد جدید، ایمن و قابل‌اجرا به تنهایی و یا در كنار سایر روش‌ها پیشنهاد می‌گردد. مسلماً انجام تحقیقات بیشتر در این حوزه نیز می‌تواند زمینه‌ساز اقدامات اجرایی در عرصه كنترل ناقلین بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های مهم ناقل زاد زیكا، تب دانگ و مالاریا در آینده نه چندان دور باشد.

Background and Objectives: RNA interference is a process, in which a molecule of double-stranded RNA prevents the expression of a particular gene and leads to its silencing. Application of this technology in the control of disease-carrying insects is rising in agriculture and medical sciences. Also, its application in control of insect-borne diseases could be considered as a new, important, and effective approach. In this article, it was attempted to study the mechanisms of RNA interference, routs of its delivery to insects, as well as its application in genetic control of disease vector insects. Methods: In this study, 71 indexed articles in databases, such as Pubmed, SID, Scopus, Science direct, and Google scholar, were used. Results: dsRNA could be delivered to insect body through three routes of oral, injection, and Impregnation. The mechanism of dsRNA entrance into the cells has considerable effect on the success and applicability of this technique. Identification of host-parasite relationship in the insect body is one of the important applications of RNAi in medical entomology. Conclusion: Although, there is a considerable number of researches on RNAi in the agricultural pests field, studies on insect vectors of human diseases have been mostly in-vivo. However, application of RNAi is suggested as a new, safe and applicable approach, alone or along with other methods. Certainly, further researches in this field can pave the way for enforcement measures in the control of disease vectors, especially Zika, dengue fever, and malaria in the not so distant future.