تاثير آموزش مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي به همراه آرام سازي بر اضطراب زنان باردار نخست زا

Effect of education based on health belief model with relaxation on anxiety of nulliparouse women

چكيده زمينه و مقدمه: مطالعات بر نقش آموزش و روش هاي غيردارويي مانند تكنيك‌ هاي آرام ‌سازي بعنوان اولويت درمان اضطراب بارداري تاكيد مي‌ كنند. هدف مطالعه حاضر تعيين تاثير آموزش بر مبناي الگوي اعتقاد بهداشتي به همراه تكنيك آرام‌ سازي بر اضطراب زنان باردار نخست زا بود. روش بررسي: در يك مطالعه تجربي، با استفاده از روش نمونه ‌گيري چندمرحله اي 120 نفر از زنان نخست ‌زا مراجعه كننده به مراكز بهداشتي شهر قزوين به طور تصادفي به دو گروه تجربي و كنترل تخصيص يافتند. مداخله آموزشي شامل 3 جلسه آموزش گروهي و يك جلسه آموزش آرام ‌سازي به همراه لوح فشرده و كتابچه آموزشي بود. ابزار گرد آوري داده ‌ها شامل سوالات دموگرافيك، پرسشنامه 58 سوالي اضطراب بارداري، مقياس آگاهي و سوالات الگوي اعتقاد بهداشتي بود كه قبل و بعد از مداخله توسط مشاركت ‌كنندگان به طور خودگزارشي تكميل شد. داده ‌ها با نرم افزار SPSS 20 و با استفاده از آزمون‌ هاي تي، كاي اسكوير، من ويتني ‌يو و آناليز واريانس تجزيه و تحليل شدند. نتايج: ميانگين نمره آگاهي، حساسيت و شدت درك شده، موانع و منافع درك شده، خودكارآمدي و راهنما براي عمل در گروه تجربي بعد از مداخله به طور معني ‌دار بهبود يافت (001/0 > P). يافته ‌ها نشان دهنده كاهش معني‌ دار ميزان اضطراب كلي (از 3/42±9/241 به 4/40±1/164، 01/0 > P) و ابعاد آن بعد از مداخله بود. نتيجه‌ گيري: با توجه به تاثير آموزش تيوري ‌محور تكنيك آرام سازي بر كاهش اضطراب زنان باردار نخست‌ زا، استفاده از مداخلات مذكور به منظور ارتقاي سلامت زنان در دوره بارداري توصيه مي‌شود. كلمات كليدي: بارداري، اضطراب، نگرش، تغيير رفتار، آرام ‌سازي.

ABSTRACT Background and Aim: Scientific literature has emphasized the role of education and non-pharmacological methods such as relaxation techniques as the priority treatment for anxiety in pregnancy. This study aimed to determine the effect of education, based on the health belief model (HBM) associated with relaxation on anxiety of nulliparous women. Materials and Methods: In an experimental study, 120 nulliparous women referring to health centers in Qazvin City were assigned randomly to experimental and control groups by means of multi-stage sampling. Intervention course included 3 sessions of group education and a relaxation training session in addition to an educational CD and theory-based training booklet. The data collection tools included demographic questions, 58 item Pregnancy Related Anxiety Questionnaire (PRAQ), Knowledge scale and HBM related questions which were filled out by the participants in a self –reported manner before and after the intervention. Using SPSS 20.0, data were analyzed by analytical tests such as T-test, chi-square, Mann-Whitney U and ANOVA. Results: The mean scores of knowledge, perceived sensitivity and severity, perceived barriers & benefits, self efficacy and cue to action constructs improved significantly in the experimental group after the intervention (P < 0.001). Results revealed a significant decrease in the total anxiety score (from 241.9 ± 42.3 to 164.1 ± 40.4, P < 0.01) and its dimensions in the experimental group after the intervention. Conclusion: Regarding the effect of theory based relaxations training on reduction of anxiety in nulliparous women, use of these interventions to improve the health of women during pregnancy is recommended. Key words: Pregnancy, Anxiety, Attitude, Behavior Modification, Relaxation.