شناسايي و بررسي بيماريزايي گونه هاي قارچي همراه با بيماري لكه برگي .Cucumis sativus L خيار در استان آذربايجان شرقي

Identification and Pathogenicity of Fungi Causing Cucumber (Cucumis sativus L.) Leaf Spot Disease in East Azerbaijan Province

بيماري لكه برگي بعنوان يكي از بيماريهاي محدودكننده ي توليد محصول خيار در استان آذربايجان شرقي شناخته شده است و همه ساله خسارت زيادي به اين محصول و جاليز كاران وارد مي نمايد. هدف تحقيق حاض سر شناسائي عامل بيماري لكه برگي خيار .Cucumis sativus L.در استان آذربايجان­ شرقي و شناسايي گونه­ هاي قارچي بيمارگر با استفاده از داده ­هاي مورفولوژيكي مي­ باشد. براي اين منظور در طي تابستان سال 1392 از مزارع­ خيار داراي علايم در شهرستان­هاي شبستر، اهر، ميانه و باسمنج كه از مراكز مهم توليد خيار در استان هستند، نمونه­ برداري به عمل آمد و از تعداد 90 نمونه گياهي تهيه شده كه داراي علائم متنوع لكه برگي بودند، تعداد 100 جدايه ­ي قارچي جدا سازي گرديد. نتايج اين تحقيق حضور انواع گونه ­هاي مختلف قارچي عامل لكه ­برگي را در مزارع استان تاييد مي­ كند. با مطالعات ريخت‌شناختي جدايه هاي بدست آمده، گونه­ هاي قارچيAlternaria tenuissima ،Bipolaris spicifera ،Bipolaris sorkiniana ،Stemphylium mali ،Alternaria atrum ،Cladosporium sp.،Nigrospora oryzae ،Pseudoprenospora cubensis ، Phoma sp.وCurvularia sp. . به عنوان عوامل ايجاد لكه برگي خيار جداسازي شدند. دربين گونه ­هاي شناسايي شده، فراواني جدايه‌هايAlternaria tenuissima و Pseudoprenospora cubensis بترتيب با 48 درصد و 13 درصد بيشتر از بقيه بود. تمام جدايه هاي مورد بررسي قادر به ايجاد بيماري در بوته هاي خيار مايه زني شده بودند.

Leaf spot disease is known as one of the limiting factors in cucumber cultivation in east Azarbaijan province and causes major damages on the crop yield annually. Purpose of the current study was to monitor leaf spot disease of cucumber in East Azerbaijan province and identify the pathogenic fungal species using morphological data. To this purpose, sampling was carried out during summer 2013 from main cucumber production areas of Shabestar, Ahar, Myianeh and Basmenj regians. During this research, a total of 90 samples were collected and 100 fungal isolates were isolated from infected samples that had various symptoms of leaf spot. Results of the present study confirmed that the leaf spot symptoms were caused by different fungal species in the provincial farms. By morphological study and investigation of macroscopic and microscopic features, the fungal species of Stemphylium mali, Ulocladium atrum, Cladosporium sp., Nigrospora oryzae, Bipolaris sorkiniana, Phoma sp., Pseudoprenospora cubensis, Bipolaris spicifera, Curvularia sp., Alternaria tenuissima were identified as the causal agent of cucumber leaf spot disease. Among the identified species, isolates of Alternaria tenuissima and Pseudoprenospora cubensis were more frequent than others with 48% and 13% isolation frequencies, respectively.