بررسي نقش بام هاي سبز به عنوان راهبردي در جهت ارتقاي كيفيت محيط زيست شهري از منظر معماري پايدار

Study of the Role of Green Roofs as a Strategy to Improve Urban Environmental Quality from the Sustainable Architecture Perspective

زمينه و هدف: بام سبز يكي از رويكردهاي نوين معماري و شهرسازي و برخاسته از مفاهيم توسعه‌ پايدار است كه از آن مي‌توان در جهت افزايش سرانه فضاي سبز، ارتقاي كيفيت محيط‌ زيست و توسعه پايدار شهري بهره برد. استفاده كاربردي از بام ­ها مي‌تواند به عنوان امكان بهره‌ برداري بهينه از زمين‌هاي شهري قلمداد شود. هدف اصلي اين تحقيق بررسي نقش بام­هاي سبز به عنوان راهبردي در جهت ارتقا كيفيت محيط­ زيست شهري از منظر معماري پايدار مي­باشد. روش بررسي: جهت دستيابي به اهداف تحقيق، پرسش­نامه هاي مشتمل بر 22 سئوال طراحي شد و در اختيار 30 نفر از متخصصان در زمينه معماري و شهرسازي قرار داده شد. سؤالات پرسش­نامه با توجه به مباحث معماري و توسعه پايدار شهري به سه گروه اصلي تاثيرات بام ­هاي سبز شهري در ابعاد چهارگانه (اكولوژيكي، اقليمي، زيست محيطي و اقتصادي- فرهنگي)، تفاوت­هاي سيستم بام سبز فشرده و گسترده و تفاوت­ هاي سيستم بام سبز و سيستم بام معمولي طبقه بندي شدند. جهت بررسي پايايي پرسش­نامه از روش ضريب آلفاي كرونباخ استفاده گرديد. در نهايت جهت تحليل پرسش­نامه ­ها سه فرضيه شكل گرفت. يافته ها: ميزان پايايي پرسش­نامه 0/727 به دست آمد كه نشان دهنده پايايي مناسب آن­ بود. پس از بررسي فرضيه ­ها، هر سه فرضيه مورد تاييد قرار گرفت كه اثر بخشي بالاي بام­ هاي سبز در جهت ارتقا كيفيت محيط­ زيست از منظر معماري پايدار را نشان مي‌دهد. نتايج به دست آمده از تحليل پرسش­نامه ­ها و فرضيه­ ها نشان داد در مجموع از نظر 70-80 درصد متخصصان، بام هاي سبز در راستاي ارتقاي كيفيت محيط­زيست و توسعه پايدار شهري از اهميت ويژه ­اي برخوردار مي­باشند و در واقع در طراحي و برنامه ­ريزي، رابط ما و طبيعت به شمار مي­ آيند. نتيجه گيري: بام­ هاي سبز مي­توانند اثرات منفي ساختمان­ها در اكوسيستم محلي و در پي آن مصرف انرژي در بناها را كاهش دهند و در تغييرات جريان انرژي ساختمان­ها نقشي تعيين كننده داشته و در عين حال جنبه زيبا شناختي براي ساكنان شهر داشته باشد.

Background and Objective: Green roof is one of the new approaches of the architecture and urban planning and derived from the concepts of sustainable development which can be used to increase the green space per capita, environmental quality and urban sustainable development. Applied usage of roofs could be considered as an optimized utilization of urban lands. The main objective of this paper is to study the role of green roofs as a strategy to improve urban environmental quality from the sustainable architecture perspective. Method: Initially, a questionnaire was designed on the base of experts’ opinions, including 22 questions. Then 30 experts in the field of urban planning and architecture were selected as the study sample. Considering architectural issues and urban sustainable development, questions were categorized according to three main scopes: 1. The effects of green roofs on the ecological, continental, environmental, and economic-cultural aspects, 2. The differences between intensive and extensive green roofs, and 3. The differences between the green roofs and common roofs. The Alpha method was used for the evaluation of the reliability, and 3 hypotheses were presented for analyzing the questionnaire. Results: The alpha factor was gained to be 0.727, showing that the questionnaire had a proper reliability. After analyzing the hypotheses, they were confirmed. This implied the great effect of green roofs on improvement of urban environmental quality from the sustainable architecture perspective. The results showed that totally 70-80% of experts declared that the green roofs had high importance in the improving the environmental quality and sustainable urban development. Indeed, green roofs are our connector with nature in designing and planning and can reduce the negative effects of buildings in local ecosystem and consequently reduce the energy consumption. Moreover, green roofs can have a determinative role in fluctuation of energy circulation in buildings and may play an aesthetical role for the residents of cities.