تحليلي بر وضعيت انتشارات علمي و ثبت پتنت در نظام ملي نوآوري ايران

Analysis of Scientific Publications and Patenting in National Innovation System in Iran

امروزه به‌خوبي مشخص شده كه نوآوري فرآيند پيچيده‌اي است كه فعاليت اجزاي متعددي را مي‌طلبد. اين اجزا روابطي پيچيده با يكديگر داشته و تحت‌تاثير محيط پيراموني قرار مي‌گيرند. بنابراين مباحث نوآوري مستلزم ديدگاهي نظام‌مند است كه اين نگرش باعث شكل‌گيري نظريه «نظام ملي نوآوري» شد. ويژگي اصلي اين سيستم، توانايي اجزاي آن در توليد، انتشار و كاربرد فناوري‌هايي است كه ارزش اقتصادي دارند. دانش و علم كه اغلب در قالب مقالات ارايه مي‌شوند بايد به فناوري تبديل شوند، چرا كه توليد علم به تنهايي نمي‌تواند به پيشرفت كشور منجر شود. پس از تبديل آن به فناوري باعث توانمندي و پيشرفت صنعتي نيز خواهد شد. همچنين تاكيد جمهوري اسلامي ايران بر رشد درون‌زا، ايجاب مي‌كند مولفه توليد فناوري مورد توجه جدي قرار گيرد كه ميزان اختراعات ثبت شده يكي از شاخص‌هاي اين مولفه است. بنابراين در اين مقاله با نگاهي متفاوت و دقيق به نظام ملي نوآوري نمايي مفهومي از آن ارايه و با استفاده از مطالعات نظام‌مند اسناد و آمارهاي معتبر جهاني، اقدام به بررسي كيفيت و كميت مقالات و پتنت‌هاي ايران و كشورهاي مورد نظر گرديده است. در واقع، در اين پژوهش جايگاه علم و فناوري در نظام ملي نوآوري بررسي شده كه نتايج حاكي از جايگاه مطلوب ايران در انتشارات علمي و در مقابل وضعيت نامطلوب در ثبت پتنت است كه به تحليل علل آن نيز پرداخته شده است

Nowadays, it is well clarified that innovation is a complex process that requires the activity of various components. These components have complex relation with each other and are influenced by the environment. Therefore, the topics of innovation requires a systematic view that leads to the formation of the theory of “National Innovation System”. The main feature of this system is the ability of its components in the production, dissemination and application of technologies that have economic value. The science and knowledge, is often presented in the form of articles should be transformed to technology, since the production of science isn’t able to lead to the development of the country alone. Also emphasis of I.R Iran on endogenous growth requires a serious attention to the component of technology production that patent is the indicator of this component. So in this article, with the exact and different look to NIS, a conceptual view is presented and by regarding to the systematic study of documents and valid universal statistics, the quality and quantity of articles and patents of Iran and intended countries have been studied. In fact, in this study the position of science and technology in NIS is investigated. The results show the favorable position of Iran in scientific publication, in contrast to the undesirable position of Iran in patenting that its cause are analyzed.