فرايند تحليل سلسله مراتبي در انتخاب عوامل موثر بر رقابت‌پذيري صنايع كارتن سازي درايران

Analytical hierarchy process in selecting the factors affecting the competitiveness of the corrugated box making industries in Iran

سابقه و هدف: در عصرجهاني شدن، رقابت پذيري موضوعي مهم در بين سياست گذاران بوده و وسيله اي براي نيل به رشد اقتصادي مطلوب و توسعه پايدارتلقي مي گردد، لذا هدف ازاين مطالعه، تعيين و رتبه بندي شاخص هاي مؤثر بر رقابت پذيري صنايع كارتن سازي كشور بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف توصيفي- پيمايشي، از نظر فرآيند اجراي آن تركيبي و از نظر نتايج، از نوع كاربردي مي باشد. براي اين منظور، با مطالعات و بررسي پژوهش هاي صورت گرفته و مصاحبه با تعدادي از كارشناسان متخصص، پرسشنامه اي مشتمل بر 4 عامل اصلي و 26 عامل فرعي طراحي و بين شركت هاي فعال در صنايع كارتن سازي توزيع گرديد. درجه اهميت شاخص ها و زيرشاخص ها پس از اخذ آراي كارشناسان با به كارگيري فرآيند تحليل سلسله مراتبي تعيين شد. پايايي پرسشنامه توسط آزمون آلفاي كرونباخ اندازه گيري شد. به منظور سنجش روايي نيز باتوجه به اين كه متغيرهاي پژوهش از چند بعد (مؤلفه) تشكيل شده اند، از آزمون تحليل عاملي تأييدي بهره گرفته شده است. يافته ها: نتايج با استفاده از نرم افزار اكسپرت چويس نشان داد كه عامل مواد و محصول (وزن نسبي 0/59)، عامل انساني (وزن نسبي 0/185)، عامل فني (وزن نسبي 0/140)، عامل منابع اقتصادي (وزن نسبي 0/07)، به‌ترتيب بيشترين تا كمترين تاثير را در رقابت‌پذيري صنايع كارتن سازي در ايران داشتند . رتبه‌بندي مولفه‌هاي مواد و محصول در مجموع نشان داد كه تنوع در مواد و مديريت پايدار ازبيشترين و كمترين اهميت برخوردارند. اولويت بندي زير شاخص هاي موثر در عامل انساني بيانگر اين موضوع مي باشد كه مولفه‌هاي ارتقاي مهارت و نيروي انساني متخصص از بيشترين و كمترين اهميت در گروه برخوردارند. مولفه‌هاي فرهنگ بكارگيري نوآوري و فناوري پيشرفته از بيشترين تا كمترين اهميت در عامل فني برخوردارند. و رتبه‌بندي مولفه‌هاي اقتصادي در مجموع نشان داد به‌ترتيب مولفه‌هاي برندسازي و ثبات اقتصادي از بيشترين تا كمترين اهميت در اين گروه برخودارند. نتيجه گيري: نتايج رتبه بندي نشان داد كه عواملي كه بيشترين مطلوبيت را از نگاه مصرف كننده و تامين كنندگان مواد و محصولات دارند، بيشترين درجه اهميت رادر رقابت پذيري صنايع كارتن سازي داشته اند. بررسي تحليل نگرش‌هاي كيفيت با الگوي رقابت‌پذيري، ابعاد ظريف و در عين حال مهمي از رابطه بين نگرش‌هاي مختلف كيفيت مواد و محصولات توليدي و موفقيت شركت را آشكار مي‌سازد. در تبيين اين نتايج مي‌توان ابراز داشت كه تنها كيفيتي مي‌تواند در محيط رقابتي، موفقيت پايدار ايجاد كند كه به گونه‌ متوازني منافع و هزينه‌هاي مشتري و سودآوري سازمان را تامين كند. همچنين، شاخه هاي گوناگون صنعت چوب و كاغذ به منظور افزايش توان رقابتي خويش نياز به استفاده از فناوري هاي نوين توليد و بهره گيري از ماشين آلات جديد و مدرن دارند

Background and objectives: In the era of growing globalization competitiveness has been considered as a major issue among policy-makers at different levels, so, the purposes of this study were determining and ranking of the effective indices on competitiveness of Iran’s corrugated box making industries by an analytical hierarchy process. Materials and Methods: This study from the point of aim was descriptive-survey. Implementation process was combination and results were applied. For this purpose, reviewing and investigating of researches carried out by others and interviewing with a number of specialists, the questionnaire including 4 mainfactors and 26 sub-factors is designed and distributed between active corporations. The importance degree of criteria and alternatives after getting expert’s opinions and applying analytical hierarchy process are determined. Questionnaire reliability was measured by Cronbach's alpha test. Considering the fact that the research variables have been formed from several dimensions (factors), in order to assess the validity, the confirmatory factor analysis has been used. Results: The results in Expert choice software showed that material and product factor (0.59 relative weights), Human being factor (0.185), technical factor (0.140) and economic factor (0.07) had the highest to the lowest impact on competitiveness of corrugated box making industries in Iran respectively. Ranking of the materials and products sub-factors showed that the variety of materials and sustainability management has the most and least importance respectively. Prioritizing of the effective sub-factors of human being indicated that skill improvement and personals have highest and lowest importance respectively. The sub-factors ofapplying innovation and modern and high technology has the most and least importance respectively. Ranking of the economic sub-factors showed that branding and economic stability has the most and least importance respectively. Among the effective sub- factors, the variety of products ( 0.154) ,quality of products(0.143) and economic stability and lower cost- price had the most and least importance respectively. Conclusions: The ranking results showed that the factors had the most utility from the consumers and suppliers of materials and products, in competitiveness have been the most important for the coruugated box making industry. Analysis of the attitudes of quality with the competitive patterns, reveal important aspects of relationship between different attitudes of the quality of materials and products and the company's success. In explaining these results, it can be noted that only quality can create sustainable success in a way that balanced the benefits and costs to meet customer and organization profitability in a competitive environment. Furthermore, various branches of wood and paper industry to enhance its competitiveness require to have to use of new technologies and take advantage of new machinery and modern production.