بررسي ادله قاعده حرمت تنفير از دين (كتاب، سنت، اجماع، عقل)

Investigating the Evidence for the Religion Aversion Prohibition Rule (Quran, Sunnah, consensus, the intellect)

در مقاله حاضر به قاعده حرمت تنفير از دين پرداخته شده است ، قاعده حرمت تنفير از دين به عنوان يكي از قواعد مترقي و در عين حال ريشه دار در فقه اسلامي از جمله ابزارهايي است كه در حل اين معضل ،تأثير گذار خواهد بود. در متون فقهي ما قاعده حرمت تنفير از دين در قالب بحث مستقل مطرح نشده است. اما در هر يك از منابع چهارگانه استنباط احكام (كتاب، سنت، اجماع، عقل) ادله محكمي وجود دارد كه بر اين قاعده و قابليت استناد به آن دلالت دارد و با اين وجود در دامنه اجراي اين قاعده اختلاف نظر وجود دارد. از طرفي قانونگدار ما در بحث قانونگذاري هيچگاه نسبت به منابع معتبر فقهي و قواعدي كه فقه هاي شيعه در طول تاريخ مورد استفاده قرار داده اند بي تفاوت نبوده است. از جمله اين قواعد، قاعده حرمت تنفير از دين است. مطابق اين هر عملي كه ذات آن، موجب نفرت، بيزاري و گريز انسان ها از دين مبين اسلام باشد بايد از انجام آن خودداري نمود مگر اينكه آن عمل به حدي مورد تأكيد باشد كه شارع تحت هيچ شرايطي راضي به ترك آن نباشد. استناد فقيهان به مضمون حرمت تنفير از دين نشان مي دهد كه مفاد آن همچون قاعده اي عقلي يا آميخته از عقل و نقل مورد پذيرش آنان بوده است. حرمت گريزان نمودن مردم از دين، بر اين پيش فرض مبتني است كه دين و آموزه هاي آن، وحياني و قدسي اند، ولي اين آموزه ها در در مقام اجرا در جامعه انساني وجهه اجتماعي پيدا مي كنند. از اين رو، در عمل، همچون ساير امور اجتماعي، ناگريزند از قواعد اجتماعي پيروي كنند. روش مورد استفاده در اين مقاله توصيفي-تحليلي مي باشد.

This article has dealt with the R Religion Aversion Prohibition Rule. This rule, as one of the progressive rules, yet rooted in Islamic jurisprudence, is one of the tools that will be helpful in solving this problem. The Religion Aversion Prohibition Rule has not been put forward in our judicial texts as an independent issue, but each one of the four sources of rulings inference (Quran, Sunnah, consensus, the intellect) contains strong evidence for this rule, although there is much controversy as to the extent to which this rule should be implemented. On the other hand, our legislature has never been indifferent in legislation about the reliable judicial sources and the rules having historically been relied upon by the Shiah jurists. One of these rules is the Religion Aversion Prohibition Rule, according to which we should avoid doing any action which, by its very nature, causes the human beings' aversion, contempt and hatred towards the Islam Religion, unless that action has been emphasized so much that the legislator cannot abandon it under any circumstances. The jurists' reliance to the content of the Religion Aversion Prohibition Rule shows that they have accepted the content of this rule like an intellectual rule or a rule made up of a mix of the intellect and narratives. The prohibition of making people elusive from religion is based on the assumption that religion and its teachings are divine and sacred, but these teachings are socialized in human societies when they are implemented. This is why they inevitably follow the social rules in practice, just like other social affairs. The descriptive-analytic method has been used in this study.