پويايي نيرو و چندمعنايي در ساخت‌هاي فعل سبك متشكل از فعل «گرفتن»

Force-dynamics and Polysemy in LVCs Formed by Gereftan

فعل‌های سبك معمولاً به‌عنوان طبقه‌ی خاصی از مقولات دستوری شناخته می‌شوند كه مشاركت معنایی اندكی در گروه‌های فعلی دارند و به همین دلیل كمتر مطالعه‌ای به رابطه‌ی معنایی این فعل‌ها با فعل‌های سنگین پرداخته است. مقاله‌ی پیش‌رو با استفاده از چارچوب پویایی نیروی بروگمن، معنی‌شناسی واژگانی شناختی و بررسی بیش از 130 ساخت سبك و مركب متشكل از فعل «گرفتن» نشان داد كه اگرچه این فعل سبك همانند فعل سنگین متناظرش معنای غنی واژگانی ندارد ولی روابط معنایی نظام‌مندی بین این دو وجود دارد. با توجه به تعداد اندك فعل‌های ساده‌ی زبان فارسی، فعل‌های سنگین با حضور در ساخت‌های مركب امكان بیان مفاهیم فعلی جدید را فراهم می‌كنند و به همین دلیل انتظار می‌رود كه فعل سنگین «گرفتن» در ساخت‌های مركب یا سبكِ بسیاری به كار رود و جنبه‌هایی از معنی خود را در این فرایند از دست بدهد. با این حال، در این مقاله نشان داده شد كه نه تنها فعل سبك «گرفتن» جنبه‌های معنایی مختلفی از فعل سنگین ازجمله پویایی نیرو را حفظ می‌كند، بلكه كاربردهای مختلف فعل سبك تابعی از چندمعنایی فعل سنگین است.

Light verbs are generally considered a special grammatical category which have little semantic contribution to verb phrases, and therefore few studies have explored the light-heavy verb semantic relationships. Drawing on Brugman’s version of force-dynamics, cognitive lexical semantics and examining around 130 compound and light verb constructions formed by gereftan, this paper showed that although this light verb is not as lexically rich as its heavy counterpart, there remain systematic semantic relationships between the two. Given the limited number of Persian simple verbs, heavy verbs allow the expression of new concepts by making complex predicates, and therefore it is expected that the heavy verb gereftan will participate in numerous compound and light constructions and lose aspects of its meaning in the process. However, this paper showed that the light verb gereftan not only maintains various aspects of meaning including force-dynamic ones, different light verb usages are also a function of the heavy verb’s polysemy.