بررسي و مطالعه مساله عده در ابعاد فقهي ان از ديدگاه مرحوم خوانساري و شهيد ثاني

A study of the legal and judicial aspects of Edde from the perspective of Khansari and Second Martyr

مساله عده و احكام آن در فقه و حقوق است. اين حكم در صورت جدايي افرادي كه با اين زن رابطه‌ي مشروع و زوجيت داشته باشد جاري مي‌گردد. در مورد زناني كه شارع مقدس جواز عدم لزوم عده را براي آنها صادر كرده، مثل زنان يائسه، زن صغيره و زن غير مدخوله، در بحث يائسگي موارد پزشكي و فيزيولوژي بدن زن نيز بررسي شده و عدم حيض زنان يائسه و صغيره و عدم اختلاط نسبت در زن غير مدخوله علت عدم نگه‌داري اين زنان در زمان تشريع حكم عده مي‌باشد. همچنين مصلحت عده و نظريه تعبدي بودن حكم عده نيز مطرح شده است كه نظر پژوهشگر تعبدي بودن حكم عده مي‌باشد و مواردي كه در اين رابطه مطرح شده قابل توجيه و پذيرش هستند امام نمي‌توانند علت اصلي و قطعي حكم نگه داري عده باشد. مع الوصف در بررسي برخي از مصاديق نوپيداي عصر حاضر و لزوم تقرير و تأييد شارع مقدس، مجتهد ناچار است در مواجهه با مستحدثات، حكم شرعي موضوع را بازگو و پيرو آن، قانون گذار هم قوانين آن را بيان و ابلاغ نمايد. از جمله اين موضوعات نوپديد، تحول در علم پزشكي و حدوث اموري است كه سابقه اي در فقه نداشته و مكلف مسلمان را در مواجهه با آن دچار تحير و سرگرداني ميكند، اينجاست كه مجتهد حقوق دان براساس مباني فقهي و مصاديق سنتي عصر ظهور و تقابل آن با نيازها و مشكلات صنعتي عصر حاضر بايد بكوشد تا مشكل مكلف مسلمان را مرتفع نمايد اما در اين كوشش و تلاش گاهي نظرات معارض و متضاد هم ظهور مي كننند، كه عده زنان بدون رحم نيز از اين جمله است.

Edde (period, usu about 100 days, during which a divorced or widowed Muslim woman may not be married to another man) is an important issue in the Islamic law and jurisprudence. The legislator has legislated about those women for whom Edde is not in effect, such as sterile women due to permanent cessation of menstruation, nonage women, and women not having consummated their marriage, and has also legislated the medical cases and physiology of women in the case of menopause, and lack of menstruation of sterile women, lack of consummation in women not having consummated their marriage, and the reason for not keeping such women for whom the verdict of Edde is in effect. Moreover, expediency of the issue of Edde and the theory of unchallengeability of this verdict have also been set forth, and the present researcher argues for the theory of unchallengeability of this verdict and the cases put forward in this relation can be justified and accepted, and Imam cannot be the main and definite cause of the maintenance verdict. However, in examining certain new cases of the present age and their need to be confirmed by the divine legislator, the clergyman has to comment and consequently the legislator should determine their rules. Among these newly emerging issues is developments in medical science and the occurrence of affairs with no history in jurisprudence, in the case of which a lawyer clergyman should endeavour to solve the issue based on the judicial principles and foundations as well as the traditional instances and their confrontation with the industrial needs and problems of the current age, although this attempt is sometimes associated with conflicting and contradictory viewpoints such as Edde of women without a uterus