طراحي و تدوين برنامه آموزش حل‌ مسئله بين فردي با رويكرد خلاقانه و بررسي اثربخشي آن بر بهبود مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان سرآمد

Developing a Creative Interpersonal Problem Solving Training Program and Evaluating its Effectiveness on Social Skills of Gifted Elementary Students

مقدمه: تقويت مهارت حل‌مسئله بين فردي در دانش‌آموزان سرآمد مي‌تواند به آن‌ها در مواجهه با مشكلات بين فردي و اجتماعي ياري دهد. با توجه به اهميت مهارت حل‌مسئله براي دانش‌آموزان، به طراحي برنامه آموزش حل‌مسئله بين فردي با رويكرد خلاقانه و ارزيابي اثربخشي آن بر بهبود مهارت‌هاي اجتماعي در دختران سرآمد پرداخته شد. روش: اين پژوهش به شيوه آزمايشي و با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه كنترل اجرا شد. با استفاده از آزمون ماتريس‌هاي پيش‌رونده هوش ريون (1938) و آزمون هوش استنفورد-بينه تهران (افروز و هومن، 1375) ازميان دانش‌آموزاني كه داراي هوش‌بهر بالاتر از 120 تشخيص داده شده بودند، 42 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفي به گروه آزمايش و گواه گمارده شدند. شركت‌كنندگان گروه آزمايش طي 15 جلسه (هر جلسه 60-45 دقيقه) در برنامه آموزش حل‌مسئله خلاق بين فردي شركت كردند و گروه گواه هيچ‌گونه آموزشي دريافت نكردند. به منظور ارزيابي مهارت‌هاي اجتماعي اين دانش‌آموزان، مقياس درجه‌بندي مهارت‌هاي اجتماعي گرشام و اليوت (1990) مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر نشان داد كه در تمامي خرده‌مقياس‌هاي مهارت‌هاي اجتماعي و حل‌مسئله، بين ميانگين نمرات گروه آزمايش و گواه تفاوت معناداري وجود دارد نتيجه گيري: در پايان استفاده از برنامه آموزش حل مسئله خلاق بين فردي به منظور بهبود مهارت هاي اجتماعي و حل مسئله مورد بحث و بررسي قرار گرفت.

Improving interpersonal problem solving skills in gifted students would facilitate their confrontation with everyday conflict situations. Due to the necessity of these skills in the lives of the gifted students, a creative interpersonal problem solving training program was developed, and its effectiveness on social skills of the elementary gifted students was evaluated. The design of the study was semi-experimental with pretest-posttest and control group. Among 5 different 4th grade classes in an all-girl school in north Tehran, two were randomly selected and assigned as experimental and control groups. The students in these two classes were screened by the Raven Progressive Matrix of Intelligence (1938) and the Tehran Stanford-Binet test of intelligence (Afrooz & Hooman, 1996). The experiment group participated in the interpersonal creative problem solving program, and the control group did not receive any treatment. Teacher form of Social Skills Rating Scale (Gresham and Elliott, 1990) was used to measure their social skills. The obtained data were analyzed using repeated measures analysis of the variance showed significant differences