تبيين ابعاد ارزشي معماري خاكي

براساس آموزه هاي ديني ما ، انسان از خاك برآمده و ديگر باره به خاك باز مي گردد. ما نيز بر حسب باورهاي فرهنگي خويش اظهار مي داريم كه در گذشتگانمان را به خاك مي سپاريم نه اينكه در خاك مي كنيم. اين سپاردن خود موجد تمركز برمعنايي سترگ و در ادراكي اعتباري ذي شعور بودن خاك را به خاطر مي آورد. از سويي خاك ، هميشه با هنر و معماري ما عجين بوده است چندان كه سرشت و سامان معماري ايران - از خشت و گل تا آجر و انواع كاشي از خاك است. اين معماري كه متصف به صفات خاك است افزون بر معرفي و تأكيد بر خصايص پاره هايي از اقليم ايران ، وجاهت هاي معنايي خاصي هم دارد كه چندان كاويده نشده است. چيستي ابعاد نظري و شاخص هاي اين نوع از معماري (معماري خاكي) با هدف تبيين ارزشهاي نهفته آن ، در فضاي هنر و معماري معاصر ايران از دغدغه هاي اين مقاله است. روش اين مقاله توصيفي تحليلي و شيوه گردآوري داده ها بر حسب مطالعات اسنادي و ميداني است. نتايج اين مقاله نشان مي دهد كه شناخت ابعاد معماري خاكي به عنوان معماري مسلط بر اقليم گرم و خشك ايران ، خود مپين شناخت هويت ديني و ملي ؛ و نماد خلاقيت ها و دل مشغولي هاي خاص معماران ماست و مصالح يك بنا مي تواند بر سامانه هاي رواني انسان تأثير بگذارد.