وطن گرايي در شعر احمد شوقي و ميرزاده عشقي

از دﯾﺮﺑﺎز وﻃﻦ ﻣﺎدر ﻫﺮ ﻗﻮم و ﻣﻠﺘﯽ ﺑﻮده و اوﻟﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻮد را در آن رﻗﻢ زده اﺳﺖ و ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺸﻖ ورزﯾﺪن اﻧﺴﺎن ﺑﻪ وﻃﻦ اﺳﺖ و در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن اﮔﺮ وﻃﻦ دﭼﺎر ﮔﺮﻓﺘﺎري و ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ ﺷﻮد اﻧﺴﺎن ﻋﺎﺷﻖ وﻃﻦ ﭼﻮن ﻓﺮزﻧﺪي ﺧﻠﻒ از آن ﺑﻪ دﻓﺎع ﺑﺮﻣﯽﺧﯿﺰد و ﻫﻢ و ﻏﻢ ﺧﻮد را در راه آزادي و ﺳﺮﺑﻠﻨﺪياش ﻣﯽﻧﻬﺪ و ﺻﺪاي ﮔ ﯾﺎي وﻃﻦ ﻣﯽﺷﻮد و ﻃﻨﯿﻦ ﻋﺸﻖ را ﺳﺮ ﻣﯽدﻫﺪ و اﮔﺮ ﺷﺎﻋﺮي ﺧﻮش ﻗﺮﯾﺤﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﻌﺮش را در ﺧﺪﻣﺖ رﻫﺎﯾﯽ وﻃﻦ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت آن ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. در ﻣﯿﻬﻦ اﯾﺮان و ﻧﯿﺰ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻋﺮاﻧﯽ ﺑﻮده و ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺻﺪاي وﻃﻦ ﺷﺪه و در ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي رﻫﺎﯾﯽ وﻃﻦ ﮐﻮﺷﯿﺪه و ﺷﻌﺮﺷﺎن را در ﺧﺪﻣﺖ اﯾﻦ ﻣﺎدر ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻗﺮار دادهاﻧﺪ. در ﻣﯿﺎن ﺧﯿﻞ ﻋﻈﯿﻢ اﯾﻦ ﺷﺎﻋﺮان وﻃﻦ دوﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﻣﯿﺮاﻟﺸﻌﺮا و ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻼط - اﺣﻤﺪ ﺷﻮﻗﯽ - اﺷﺎره ﮐﺮد ﮐﻪ در ﭘﯽ آﮔﺎﻫﯽ ﻣﻠﺖ ﻋﺮﺑﯽ ﮐﻮﺷﯿﺪه و ﺻﺪاي وﻃﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮي ﻋﺎﺷﻖ وﻃﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﯿﺮزاده ﻋﺸﻘﯽ ﮐﻪ در اوﺿﺎع ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ ﭼﻮن اوﺿﺎع زﻣﺎﻧﮥ ﺷﻮﻗﯽ زﯾﺴﺘﻪ و از ﻓﺴﺎد دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﯽ ﺗﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺿﺪ وﻃﻨﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ و ﺷﻌﺮش را در اﺧﺘﯿﺎر وﻃﻦ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. اﯾﻦ پژوهش برگرفته از پايان نامه اي با عنوان «مقايسه اشعار سياسي و وطن گرايي احمد شوقي و ميرزاده عشقي» است به وطن گرايي در اين دو شاعر پرداخته و چگونگي بيان دو شاعر و مضامين مختلف آن را با يكديگر مقايسه كرده است.