تأثير كم آبياري و استفاده از كودهاي آلي بر صفات فيزيولوژيك و زراعي و ارقام ارزن (.Panucum miliaceum L )

Effect of water deficit and organic fertilizers on agronomic and physiological traits of millet varieties (Panucum miliaceum L)

به منظور بررسي تأثير كم آبياري و استفاده از كودهاي آلي بر صفات فيزيولوژيك و زراعي و ارقام ارزن آزمايشي به صورت كرتهاي دو بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در شهرستان دامغان در سال 92-91 انجام شد. ارقام ارزن( باستان و پيشاهنگ ) به عنوان كرت هاي اصلي، تنش قطع آبياري( مراحل 55BBCH و 65BBCH و شاهد ) به عنوان كرت هاي فرعي و سه سطح كود آلي شامل( بدون كود دامي، كود دامي 100 درصد (30 تن در هكتار) و كود كمپوست100 درصد (20 تن در هكتار) ) به عنوان كرت هاي فرعي فرعي بود. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان قندهاي محلول تحت اثرات سه عاملي رقم× قطع آبياري×كوددهي در رقم پيشاهنگ با ميزان كوددهي شاهد با قطع آبياري در مرحله 55BBCH برابر 13/62 درصد بود. حداكثر ميزان فيبر تحت اثرات سه عاملي مربوط به رقم باستان با كود دامي 100 درصد و شاهد برابر با 55/44 درصد به دست آمد. بيشترين ميزان درصد پروتئين تحت اثر متقابل رقم× قطع آبياري در رقم پيشاهنگ با قطع آبياري در مرحله 65BBCH بدست آمد. حداكثر درصد خاكستر نيز مربوط به رقم باستان با 1648/8 درصد بود. بيشترين ماده خشك توليدي تحت اثر متقابل رقم× قطع آبياري در رقم پيشاهنگ با قطع آبياري در مرحله شاهد با 54/14 درصد بود. با توجه به نتايج بدست آمده مي‌توان گفت هر دو رقم باستان و پيشاهنگ داراي عملكرد مناسب علوفه هستند و با توجه به كوتاه بودن دوره رشد اين ارقام مي‌توان آنها را به عنوان كشت دوم براي توليد علوفه استفاده كرد. به كشاورزان توصيه مي‌شود براي رسيدن به عملكرد بالاتر گياه را دچار تنش قرار ندهند و مواد غذايي مورد نياز خاك را تامين نمايند.

In order to evaluate the effect of irrigation and organic fertilizers on agronomic and physiological traits of millet varieties a split-split plot experiment in a randomized complete blocks design with three replications was conducted in Damghan during 2012-2013. Main factor: Millet cultivars (Bastan and Pishahang), no irrigation in sub factor: deficit stress (stages of BBCH55 and BBCH65 and control) and sub-sub factor: fertilizer level (no fertilizer, farmyard manure 100% and compost 100%). The results showed that the greatest amount of soluble sugars was 13.62% under no irrigation and no fertilizer in Pishahang cultivars at BBCH55 stage. The highest amount of fiber was 55.44% in Bastan cultivar with farmyard manure 100% and irrigation. The highest protein percentage was in the interaction between cultivar and no irrigation in Pishahang cultivar and no irrigation at BBCH65 stage. Maximum percentage of ash was 8.1648% in Bastan cultivar. The highest dry matter production was 54.14% in the interaction between cultivar and no irrigation in Pishahang cultivar and no irrigation at control stage. According to the results, both Bastan and Pishahang cultivars have good forage yield and considering their short growing period, they can be used as second crop for forage production. Moreover, severe stress reduces the forage yield and production efficiency. In addition, adding farmyard manure and compost significantly increases the yield in these forage plants.