تغيير روش آبياري كشاورزان در قالب ابزار سياستي پرداخت بهاي خدمات اكوسيستمي (PES) به منظور احياي درياچۀ اروميه

Change in irrigation methods under the framework of PES policy tool to restore Lake Urmia

از ميان تجربيات مديريتي شناخته شده براي صيانت از منابع زيستي كمياب، «پرداخت بهاي خدمات اكوسيستمي (PES)»، يكي از ابزارهاي سياستي اثربخش در مديريت چنين منابعي است و استفاده از آن با اقبالي فزاينده در دنيا روبه رو شده است. به همين دليل در تحقيق حاضر با تبيين نقش اين گونه ابزار سياستي در تشويق كشاورزان به اصلاح سيستم آبياري به منظور كاهش فشار به منابع آبي حوضه آبخيز سيمينه رود، ارزيابي فني و اقتصادي اجراي آن انجام شده است. براساس نتايج به دست آمده طرح تشويق كشاورزان به تغيير روش هاي مرسوم آبياري در اراضي زراعي تحت تملك خود نخست مقبوليت بسيار زيادي در بين بهره برداران حوضه دارد و 45/91 درصد از بهره برداران، تمايل خود را به استفاده از روش آبياري تحت فشار ابراز كرده اند. دوم اينكه از نظر فني و اقتصادي، اجراي چنين طرحي نسبت منفعت به هزينه اي معادل 98/3 دارد و امكان كاهش تقاضاي سالانهاي حدود 283 ميليون مترمكعب از منابع آب سيمينه رود براي انجام فعاليت هاي كشاورزي در اختيار مي گذارد. بنابراين، تعميم برنامه تغيير در سيستم آبياري به تمام زيرحوضه هاي درياچه اروميه كارايي بسيار زيادي دارد و مي تواند ميزان عرضه آب مورد نياز براي اقدامات احيائي درياچه را به مقدار شايان توجهي افزايش دهد.

Among well-known managerial practices to protect scarce biological resources, Payment for Ecosystem Services is an efficient and effective policy tool to manage such resources and its application is attracting a growing interest in the world. This is why, in addition to clarifying the role of such a policy tool to encourage farmers to modify their irrigation system to reduce pressures on water resources of Siminehroud Basin, a technical and economic assessment of its feasibility, has been done in this study. According to the results of this study, the idea of “encouraging farmers to change current irrigation practices in their agricultural land” seems to be widely acceptable to them. About 91.45% of land owners have stated their willingness to adopt pressurized irrigation systems. Meanwhile, from technical and economic point of view, realization of such an idea has benefit-cost ratio of 3.98 and it will lead to a decrease in annual demand of 283 MCM water from Siminehroud water resources. Therefore, extension of the plan of change in irrigation practices in all sub-basins of Lake Urmia will be highly efficient and it can considerably increase water supply needed for restoration measures.