بررسي ارتباط متقابل بين بخش‌هاي كشاورزي و صنعت در استان‌هاي ايران

Studying of Interaction between Agriculture and Industry Sectors in Iran’s Provinces

با توجه به وابستگي متقابل ميان رشد كشاورزي و صنعت، شناخت رابطه بين بخش­ هاي اقتصادي يك كشور براي ارزيابي سياست­ هاي اقتصادي گذشته و تهيه استراتژي­ هاي آينده بسيار ضروري است. بدون شناخت ارتباط متقابل بين بخش ­هاي اقتصادي، تدوين سياست ­هاي مناسب براي دستيابي به رشد و توسعه پايدار اقتصادي ممكن نخواهد بود. اين موضوع به اندازه ­اي اهميت دارد كه در برنامه ششم توسعه، به عنوان يكي از سياست­ هاي رشد اقتصادي شتابان، پايدار و اشتغال ­زا مطرح شده است. لذا رويكرد اصلي در اين مطالعه بر اين اصل قرار گرفت كه فرآيند تعامل بين دو بخش كشاورزي و صنعت به عنوان دو بخش مهم در اقتصاد ايران، طي دوره ­ي زماني 1393-1384 براي 30 استان كشور و با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم ­يافته بررسي شود. در ابتدا با استفاده از آزمون عليت گرنجر، رابطه يك­ طرفه از بخش كشاورزي به صنعت مشخص شد، به گونه­ اي كه هدف، بررسي اثرگذاري رشد بخش كشاورزي بر صنعت قرار گرفت. نتايج حاصل از برآورد مدل نشان داد كه يك رابطه مثبت و معنادار بين ارزش افزوده بخش كشاورزي و صنعت وجود دارد. همين رابطه مثبت بين سهم نيروي كار و سرمايه­ گذاري با ارزش افزوده صنعت نيز وجود دارد. از ديگر يافته­ هاي اين مطالعه آن است كه با استفاده از روش حداقل مربعات كاملاً تعميم­ يافته (FMOLS) رابطه­ ي مثبت بين ارزش افزوده بخش كشاورزي و صنعت در بلندمدت نيز برقرار است. ولي رابطه­ ي ارزش افزوده بخش حمل­ و نقل به عنوان عنصر واسطه در ميان بخش ­هاي اقتصادي با ارزش افزوده صنعت، منفي و معنادار است كه البته اين رابطه در بلندمدت به دليل سرمايه­گذاري و بهره ­مندي از سيستم حمل و نقل پيشرفته، موجب افزايش ارزش افزوده صنعت خواهد شد.

Due to the interdependence between agriculture and industry growth understanding the relationship between economic sectors of the country is very necessary for evaluating past economic policies and provision future strategies. Without information about the interaction between economic sectors, understanding appropriate policies to achieve economic growth and sustainable development is impossible. This issue is important enough that in the sixth development plane has been proposed as one of the policies to achieve sustainable and employment economic growth. Therefore, the main approach in this study was based on interaction process between agricultural and industrial sectors as two key sectors in the Iranian economy which is studied over the period 2005-2014 for the 30 provinces of the country and by using GMM method. At first by using the Granger causality test a one-way relationship from agriculture to industry was determined so that the objective was to investigate the impact of agricultural growth on the industry. The results of the estimation model show that there is a significant and positive relationship between the agriculture and industry value added also there is a positive relationship between the share of labor and investment with industry value-added as well. The study finds that by using fully generalized least squares method (FMOLS) there is a significant and positive relationship between the agriculture and industry value added in the long run is confirmed. The results identify the relationship of the transport value added as an intermediate element in the economic sectors with industry value-added is negative and significant. Of course, this relationship in the long term due to investment and access to advanced transportation system should increase the value-added of an industry.