لزوم و لازمه‌هاي نفي تعطيل و تشبيه از ذات خدا برپايه قرآن و روايات

Necessity for and Consequences of Negating Ta`til and Tashbih from God`s Essence on the Basis of the Quran and Traditions

بيشتر پندار‌ها، نگره‌ها و نظريه‌هاي مطرح دربارۀ وجود و نحوۀ وجود خداوند، يا مبتلا به عارضه تعطيل هستند يا آلوده به تشبيه. در اين ميان، برپايه قرآن و روايات، تنها رويكرد صحيح، اثبات بدون تشبيه (نفي همزمان تعطيل و تشبيه) است. لازمه‌هاي نفي تعطيل عبارتند از: اقرار به وجود خداوند و اقرار به كمالات خداوند. لازمه‌هاي اصلي نفي تشبيه نيز عبارتند از: بي‌همتايي خداوند در تعقل‌ناپذيري، تصورناپذيري، قياس‌ناپذيري، اكتناه‌ناپذيري، توصيف‌ناپذيري و كيفيت‌ناپذيري. در بياني عميق‌تر، مراد حقيقي خروج از حد تشبيه عبارت است از عدم تعيين چگونگي براي ذات و صفات خداوند. همچنين براي رهايي از فرو افتادن در مهلكه تعطيل يا تشبيه، بايد خداوند را جز به آنچه او خود را وصف كرده، وصف نكنيم. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا پس از نشان دادن ضرورت نفي تعطيل و تشبيه از ذات حق، لازمه‌هاي اين دو قاعده جامع‌الاطراف تحليل شود تا رهپويان وادي توحيد به شرط پايبندي به شاخصه‌ها و لازمه‌هاي اين دو قاعده، حداقل به لحاظ نظري و عقلي، از فروغلتيدن در هر دو مهلكه ايمان‌سوز در امان باشند.