تأثير مديريت كاربرد كود سبز و تيمارهاي كود دهي آن بر خصوصيات فيزيكي- شيميايي و حاصلخيزي خاك

Effects of Green Manure Management and Fertilization Treatments on the Chemical and Physical Properties and Fertility of Soil

گياهان پوششي، سيستم هاي خاك ورزي حفاظتي و كودهاي آلي نقش مهمي در حفظ يا افزايش كيفيت خاك دارند. به منظور ارزيابي اثرات تركيبي اين تكنيك ها بر كيفيت خاك آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي، در سه تكرار در سال زراعي 1392-1391، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد باهنر كرمان اجرا گرديد. نحوه برگرداندن گياهان پوششي به خاك شامل: كم خاك ورزي (ديسك) و بي خاك ورزي (علف كش گليفوسيت + برش) به عنوان عامل اصلي و مديريت كودي گياهان پوششي شامل: گياهان پوششي (گندم، كلزا و نخود) بدون مصرف كود نيتروژن، با مصرف 25 تن در هكتار كود دامي، 75 كيلوگرم كود اوره و تيمار آيش به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد بيشترين عملكرد عناصر نيتروژن و فسفر و بيوماس گياهان پوششي به تيمار گندم با مصرف كود اوره تعلق داشت. خصوصيات خاك شامل چگالي ظاهري، اسيديته، ماده آلي خاك، غلظت عناصر غذايي نيتروژن و فسفر در خاك تحت تأثير مديريت كودي و نحوه برگرداندن گياهان پوششي (به استثناي pH) و مقدار ماده آلي و غلظت عناصر غذايي خاك تحت تأثير برهمكنش آنها قرار گرفتند. در تيمار گياه پوششي گندم با كود اوره 27/53 درصد كاهش در چگالي ظاهري، 20/88 درصد افزايش در تخلخل، ماده آلي 2/4 برابر و نيتروژن 1/5 برابر نسبت به تيمار آيش بهترين تيمار بود كه اختلاف معني داري با تيمار گياه پوششي گندم با كود دامي در تيمار كم خاك ورزي نداشت و بيشترين مقدار فسفر متعلق به گياه پوششي گندم با كود دامي بود كه 3/5 برابر غلظت فسفر در تيمار آيش بود. بنابراين در جهت توسعه پايدار كشاورزي، كاهش مصرف كودهاي شيميايي و حفظ محيط زيست تيمار گياه پوششي گندم با مصرف كود دامي نحوه برگرداندن كم خاك ورزي در شهر كرمان مناسب خواهد بود.

Cover crops, conservation tillage systems and organic fertilizers have played an important role in maintaining or enhancing soil quality. In order to assess the combined effects of these techniques on soil quality an experiment was conducted as split Plot experiment based on randomized complete block design with three replications at Shahid Bahonar University of Kerman in 2011-2012. The method of return of cover crops to soil included reduced tillage (disc) and no-till (herbicide glyphosate + cutting) as the main factor and manure application management included cover crops (wheat, canola and peas) without the use of urea, cover crops with a consumption of 25 t/ha of manure, Cover crop with 75 kg of urea and fallow treatments (without cover crop) as subplots. The results showed that the highest concentration of nutrients (except N and P concentrations in the plant), the nutrient yield and biomass of cover crops belonged to wheat treated with urea fertilizer. Soil properties such as bulk density, pH, organic matter and soil nutrient concentrations (nitrogen, phosphorus and potassium) were significantly affected by fertilizer management and the method of return of cover crops to soil (except pH) and soil organic matter content and nutrient concentration were affected by their interactions. In wheat cover crop treatments with urea with %27.53 reduction in bulk density, %20.88 increase in the porosity, organic matter 2.4 times and nitrogen 1.5 times compared to the fallow treatment was the best treatment that wasn’t significantly different from the wheat treated with manure in low- tillage system. Wheat treated by manure had the highest phosphorus that was 3.5 times of the phosphorus concentration in the fallow treatment. So, in order to develop sustainable agriculture, reducing the use of synthetic fertilizers and environmental protection, the wheat cover crop treatments with manure and low- tillage cropping systems would be appropriate in Kerman.