مطالعه ي مقادير برخي فلزات سنگين در عسل هاي توليدي استان چهار محال و بختياري

Study of some heavy metals in honey produced in Chahar-Mahale-Bakhtiary province

عسل شهد گل‎ها و گياهان است كه توسط زنبور عسل توليد مي شود. عسل به عنوان شاخصي براي تشخيص ميزان آلودگي هاي محيطي استفاده مي شود. با توجه به گسترش و صنعتي شدن شهرها، ميزان سه عنصر فلزي در عسل هاي پنج منطقه ي چهار محال و بختياري مورد بررسي قرار گرفت. مقدار سه فلز جيوه، سرب و كادميوم با استفاده از دستگاه پتانسيومتري براي 75 نمونه عسل آناليز گرديد. نتايج بيان كننده ي عدم وجود عنصر جيوه در تمامي نمونه هاي مورد مطالعه بود. ميزان كادميوم در عسل هاي لردگان (6.58 ميكروگرم در كيلوگرم) به طور معني داري (0.05 > P) بالاتر از ساير مناطق بود. عسل هاي مناطق اردل و ارجنك به ترتيب با ميزان 23 و 22.11 ميكروگرم در كيلوگرم حاوي مقادير بالاتري سرب بودند. كم ترين ميزان كادميوم و سرب به ترتيب در عسل هاي مناطق اردل (0.08 ميكروگرم در كيلوگرم) و لردگان (8.90 ميكروگرم در كيلوگرم) بود. با توجه به كم تر بودن متوسط مقادير عناصر سرب، كادميوم و جيوه در نمونه ي عسل‌هاي توليد شده در استان چهار محال و بختياري نسبت به حد استاندارد جهاني، مي‌توان بيان نمود كه مصرف عسل‌هاي توليدي اين استان، از نظر وجود فلزات سنگين، براي سلامت و بهداشت عمومي خطري در پي ندارد. اما با صنعتي شدن اين منطقه در آينده‌اي نه چندان دور، توجه بيش تري در كنترل آلودگي با فلزات سنگين نياز مي باشد.

Honey is the nectar of living flowers which produced by honey bees (Apis mellifera). Honey could be used as an environmental pollution indicator and because of developing and industrialization of cities, levels of three metal elements were investigated in five regions of Chahar-mahale-Bakhtiary province. The amounts of cadmium, lead and mercury of 75 honey samples were analyzed by potentiometric analyses. According to the results, mercury was not detected in any of the samples. Cadmium level was determined significantly higher (P < 0.05) in Lordegan honey (6.58 µg/kg) compared to other honeys. Honeys of Ardal and Arjenk contained higher levels of lead with amount of 23 and 22.11 µg/kg respectively. The lowest amount of cadmium and lead were reported in Ardal (0.08 µg/kg) and Lordegan (8.90 µg/kg) regions, respectively. Due to lower levels of lead, cadmium and mercury in the honey samples produced in the Chahar-mahale-Bakhtiary province, compared to international standards, it could be concluded that consumption of these honeys is safe, in terms of heavy metals. However, by industrialization of Chahar-mahale-Bakhtiary in recent years, more attention must be given in controlling the metal contaminations.