تاثير چند اسانس و عصاره گياهي ميكرو و نانوامولسيون‌شده روي سفيدبالك پنبه، (Gennadius) Bemisia tabaci، در شرايط آزمايشگاه

يكي از آفات مهم محصولات كشاورزي، سفيدبالك پنبه Bemisia tabaci مي‌باشد. هرچند برخي اسانس ها و عصاره‌هاي گياهي خواص حشره كشي مطلوبي عليه اين آفت نشان داده‌اند، اما اين تركيبات با توجه به فرّاربودن و ناپايداري، كمتر به صورت عملي و تجاري درآمده‌اند. در اين مطالعه، به منظور افزايش كارايي و دوام اسانس هاي رزماريRosmarinus officinalis ، نعناع فلفلي Mentha piperita، اكاليپتوس globules Eucalyptus و عصاره آويشن باغي Thymus vulgaris به صورت ميكرو و نانوامولسيون فرموله ‌شد و كارايي حشره‌كشي و دوام اين تركيبات روي سفيدبالك پنبه در شرايط آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفت. آزمون هاي زيست‌سنجي به روش غوطه ورسازي برگ هاي حاوي پوره سن دوم انجام و مقادير LC50 ، LC90 و LT50 تخمين زده شد. همچنين نسبت تبديل پوره سن دو زنده به حشره كامل زنده و ميزان تخم‌گذاري (اثر زيركشندگي) در مقايسه با صابون گياهي پاليزين®، آب مقطر و شاهد (بدون هيچ تيماري) تعيين شد. نتايج نشان داد كه تيمار نانوامولسيون محتوي مجموع اسانس‌هاي موردآزمون با LC50، LC90 ، LT50 به ترتيب 7454/0 و 1208/3 ميلي‌گرم بر ليتر و 92/15 ساعت بيشترين تاثير را روي اين آفت داشت. همچنين اين تيمار با نسبت تبديل پوره سن دو به حشره كامل برابر با 80 درصد و ميانگين 33/191 تخم بيشترين اثربخشي را داشت. پس از آن تيمار ميكروامولسيون محتوي مجموع اسانس‌ها و عصاره فوق نيز اثرات قابل‌قبولي داشت. اين دو تيمار به عنوان تركيبات اميدبخش شناخته شده و مي‌توانند با انجام آزمون هاي تكميلي به عنوان يك فراورده كاربردي در مديريت تلفيقي اين آفت مورد استفاده قرار گيرند.

One of the most important pests of agricultural crops is sweet potato whitefly, Bemisia tabaci. Although some essential oils and plant extracts have shown suitable insecticidal properties against this pest, because of considering the high volatility and instability of essential oils, application of these substances for pests control is not practically and commercially possible. In this study, essential oils of Rosmarinus officinalis, Mentha piperita and Eucalyptus globules and extract of Thymus vulgaris, formulated based on micro and nano-emulsion and their insecticidal efficiency and stability was tetted agianst B. tabaci in laboratory condition. Bioassay was carried out by leaf dip method on second instar nymphs and LC50, LC90, and LT50 values were determined. Also, alive second instar nymphs to alive adults conversion ratio and fecundity in treated insect were determined as sublethal effects and compared with Palizin® vegetable soap, distilled water and control (without treatment). The results showed that nano-emulsion treatment containing all tested essential oils was the most efficacious with LC50=0.7454 mg/l, LC90=3.1208 mg/l, and LT50=15.92 h. Also, alive second instar nymphs conversion ratio to alive adults in this treatment was 80% and the mean number of eggs was 191.33 that was most efficacious. Afterwards, microemulsion treatment containing essential oils and extract had a acceptable effect. These two treatments were known as promising compounds in integrated management of this pest and further testing is required for commercialization of these compounds.