كليدواژه :
ايران , چين , جغرافي نگاران , مكتب عراقي
چكيده فارسي :
قرن سوم هجري در تاريخ نوشته‌هاي جغرافياييِ تمدن اسلامي سرآغازي نوين بود، زيرا براي نخستين بار جغرافي‌نويسان مسلمان به جغرافياي عمومي و توصيفي روي آوردند. محققين، آثار جغرافياييِ قرن‌هاي سوم و چهارم هجري را به دو مكتب جغرافيايي عراقي و بلخي تقسيم كرده و ويژگي‌هايي را نيز براي هر يك ذكر نموده‌اند. جغرافي‌دانان مكتب عراقي برخلاف مكتب بلخي در كنار توصيف سرزمين‌هاي اسلامي، به سرزمين‌هاي خارج از قلمرو اسلامي نيز مي‌پرداختند و چين از جمله مناطقي بود كه توجه خاصي به آن داشتند. بنابراين، پژوهش حاضر با روش تاريخي و شيوه توصيفي- تحليلي در صدد است تا با بررسي و مقايسه تطبيقي آثار ابن خرداذبه، ابن رسته، ابن فقيه، يعقوبي، مسعودي و جيهاني به اين سؤال‌ها پاسخ دهد كه سرزمين چين چگونه در اين منابع توصيف شده است؟ جغرافي نگاران اين مكتب از چه منابعي اطلاعات خود را در باره اين سرزمين جمع‌آوري كرده‌اند؟ چه شباهت‌ها و تفاوت‌هايي در توصيف هر يك از آنها از چين وجود دارد؟ بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه جغرافياي تاريخي، اقتصادي و اجتماعي چين در گزارش‌هاي جغرافي‌دانان اين مكتب برجسته است و آنها اطلاعات خود را از راه‌هاي مختلف اخذ كرده‌اند
چكيده لاتين :
The third century (AH) marked the beginning of a fresh start in the history of geographical accounts of the Islamic civilization; for the first time, Muslim geography scholars shifted toward general and descriptive geography. According to researchers geographical works of the third and fourth centuries (AH) could be divided into Iraqi and Balkhi schools, each with distinct specificities. In contrast to Balkhi School, the Iraqi School geographers made efforts to describe regions beyond the Islamic territories; China was among these regions which enjoyed special attention. Hence, the current research employs historical analytical-descriptive method to study, in a comparative context, the works of ibn Khardazbeh, ibn Rasteh, ibn Faqih, Yaghoubi, Masoudi and Jihani, in order to find answer to the question as to how China was depicted in them? What were the source of information for the geography journalists of this School, and how did they gather their data? What resemblance, or difference is discernible in their accounts of China? Studies indicate that the geographers of this School found their reports on the historical, economic and social geography of China, and had a myriad of ways for collecting their information.
