نقش دنبليان خوي در روابط ايران و عثماني ( از تشكيل صفويه تا اوايل قاجار )

حاكمان دنبلي خوي، كه به عنوان حاكمان بخشي از آذربايجان از طرف حكومت مركزي ايران برگزيده مي شدند، در حوزه حاكميت خود استقلال داشتند و گر چه گونه اي حكومت موروثي محلي ايجاد كرده بودند، در دوره صفويه در زمينه روابط با عثماني از پادشاهان اين سلسله پيروي مي كردند و هنگام هجوم عثماني ها و زوال صفويان، با اينكه شكست خوردند، اما با همه توان براي دفاع از كشور ايستادند. مقاله حاضر به بررسي مشي خاندان دنبلي در دوران پس از صفويان و نقش ايشان در مناسبات ايران - عثماني اختصاص دارد. يافته هاي آن نشان مي دهد كه در دوره افشاريه نيز امراي دنبلي به رغم تلاش اوليه براي بيرون راندن عثماني ها از خاك ايران، سرانجام به سبب ظلم و تعدي نادرشاه سر به شورش برداشتند. در دوره زنديه، ايشان توانستند خان نشين خود را تأسيس كنند و براي رهايي از تهاجم روس ها و خان نشين هاي همسايه، به دولت عثماني روي آوردند كه در مواقع لزوم تا حد ممكن از اين خان نشين پشتيباني مي كرد. اتخاذ چنين سياستي از سوي دنبلي ها سرانجام نابودي حكومت محلي ايشان به دست قاجاريه را در پي آورد.