بررسي اثر مونسون بر تنوع و تراكم كفزيان در سواحل ايراني درياي مكران

Investigation of the Effect of Monsoon on Diversity and Density of Macrobenthos in Iranian Coast of Makran Sea (Oman Sea)

هدف از مقاله حاضر بررسي اثر مونسون بر تنوع و تراكم كفزيان در سواحل ايراني درياي مكران است. نمونه برداري جهت بررسي تاثير عوامل محيطي بر تنوع و تراكم جوامع كفزيان انجام شد. نمونه ­برداري در 22 ايستگاه واقع بر 10 ترانسكت عمود بر ساحل در درياي مكران در زمان قبل و بعد از مونسون تابستانه در دو سال 86 و 88 انجام گرفت. جهت نمونه برداري از رسوبات از نمونه بردار چنگه­اي ون وين با سطح مقطع 0/1 متر مربع و همچنين جهت ثبت فاكتورهاي محيطي از دستگاه CTD استفاده شد. در اين بررسي 190 جنس و گونه متعلق به 114 خانواده از كفزيان سواحل ايراني درياي مكران شناسايي شدند. در اين مطالعه پرتاران، سخت­ پوستان، شكم ­پايان و دوكفه ­اي­ ها به ترتيب گروه ­هاي غالب اين اجتماعات را هم در زمان پيش‌مونسون و هم در زمان پس‌مونسون شامل شدند. تفاوت معني داري بين تراكم كفزيان در زمان قبل و بعد از مونسون مشاهده شد (P<0.05) كه بيانگر افزايش اين تراكم در دوره بعد از مونسون (پاييز هر سال نسبت به بهار همان سال) است. همبستگي بين تراكم كل كفزيان و عمق از نوع منفي، در سطح 0/01 و با دما و اكسيژن از نوع مثبت، در سطح 0/05 معني دار بود. بين تراكم كل كفزيان با شوري، كلروفيل- a و كدورت آب همبستگي مشاهده نشد. دو شاخص مارگالف و شانون از غرب درياي مكران به سمت شرق روندي افزايشي داشته در صورتي كه شاخص يكنواختي از يك روند ثابتي برخوردار بود. آزمون پ‍‍‍‍‍‍‍‍‍يرسون بين شاخص‌هاي تنوع و هيچكدام از عوامل محيطي همبستگي معني‌داري از خود نشان نداد. نتايج حاصل از اين بررسي بيانگر افزايش تراكم كفزيان در فصل پس ­مونسون بوده كه ناشي از جريانات مونسون و افزايش توليد اوليه و كلروفيل- a در فصل پس­ مونسون است.

Sediment sampling for investigation of the effect of environmental factors on abundance and diversity of benthic community was carried out in Makran (Oman Sea) coast in pre and post monsoon with a 0.1m2 Van Veen Grab and CTD in 2007 and 2009. Polychaeta, Crustacea, Gastropoda and Bivalvia were the dominant groups of benthic community respectively either in pre or post monsoon. There was a significant difference between abundance in pre and post-monsoon (P<0.05). Pearson correlation was significantly different between abundance with depth (P<0.01) and DO and temperature (P<0.05). Shanoon and margalof indices changed increasingly from west to east of Makran (Oman Sea) coast but there was no significant correlation between diversity indices and environmental factors. The results showed that abundance of macrobenthos community in post-monsoon was more than pre-monsoon because of the Monsoon Sea current and the increase of chlorophyll-a in post-monsoon.