مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - فرآيندهاي پتروژنتيكي، شرايط تبلور و ماهيت ماگماتيسم لمپروفيرهاي اسپسارتيتي كالك‌ آلكالن اليگوسن زيرين منطقه كال‌ كافي (شرق انارك، استان اصفهان

چكيده فارسي :

دايك‌ها و استوك‌هاي لمپروفيري اليگوسن در منطقه كال‌كافي (ايران مركزي، غرب بلوك يزد)، سنگ‌هاي ولكانيك ائوسن و ساير واحدهاي قديمي‌تر همچون سنگ آهك‌هاي كرتاسه را قطع كرده‌اند. اين لمپروفيرها داراي فنوكريست‌هاي هورنبلند (مگنزيوهاستينگزيت)، پيروكسن (ديوپسيد) و پلاژيوكلاز (لابرادوريت تا بيتونيت) در يك ماتريكس دانه‌ ريز تا دانه‌ متوسط شامل همان كاني‌ها و آپاتيت، مگنتيت، اپيدوت و كلريت هستند. زونينگ نوساني فنوكريست‌هاي كلينوپيروكسن و گستره تدريجي مقاديرAl2O3 1/34 تا 49/5 درصد وزني و TiO2 0/37 تا 0/83 درصد وزني آنها، بيانگر تبلور اين كاني‌ها در حين صعود، همراه با تغييرات فشار است. با توجه به نتايج بررسي‌هاي پتروگرافي، نوع و تركيب شيميايي كاني‌هاي سازنده اين لمپروفيرها، مي‌توان آنها را اسپسارتيت‌هاي كالك‌آلكالن ناميد. نتايج آناليز عناصر كمياب فنوكريست‌هاي آمفيبول، پيروكسن و پلاژيوكلاز با استفاده از دستگاه LA-ICP-MS نشان مي‌دهد كه آمفيبول‌ها بيشترين و پلاژيوكلازها كمترين مقدار عناصر نادر خاكي را دارند. ترموبارومتري آمفيبول وپيروكسن‌هاي موجود در لمپروفيرهاي كال‌كافي به‌ترتيب دماي ميانگين 886 و 1150 درجه سانتي‌گراد و فشار 1/5تا 3/0 و 2 تا 5 كيلوبار را نشان مي‌دهند. فشارهاي به‌دست آمده اعماق 7 تا 17 كيلومتر را براي تبلور كلينوپيروكسن‌ها و 6 تا 11 كيلومتر را براي تبلور آمفيبول‌ها مشخص مي‌كنند. دماي تعادل زوج كاني همزيست آمفيبول – پلاژيوكلاز به‌طور متوسط 860 درجه سانتي‌گراد به‌دست آمده است. ويژگيهاي ژئوشيميايي كاني‌هاي سازنده لمپروفيرهاي كال‌كافي نشان مي‌دهد كه ماگماي سازنده اين سنگ‌ها در محيط تكتونوماگمايي مرتبط با فرورانش ايجاد‌شده و محصول ذوب يك اسپينل لرزوليت گوشته ليتوسفري بوده است.