ساخت و بافت‌ هاي دياژنزي و پس از دياژنز در معدن فلوئوريت كمرپشت (شرق استان مازندران) : تبيين و تفسيرهاي زايشي

Diagenetic and post-diagenetic fabrics in the Kamarposht fluorite mine (east of Mazandaran province): Explainaton and genetic interpretation

معدن كمرپشت واقع در جنوب شرقي دوآب در استان مازندران به‌صورت چينه‌كران در سنگ‌هاي كربناته بخش بالايي سازند اليكا (ترياس مياني) ميزبان شده است. مشاهدات صحرايي نشان داد كه بخش هاي با قابليت معدن‌كاري اقتصادي در افق هاي كربناته سازند اليكا داراي فلوئوريت، باريت و گالن بوده كه غالباً در شكستگي هاي واقع در مناطق گسله و حفرات كارستي رخ داده اند. فلوئوريت هاي دانه درشت و شكل دار با رنگ هاي متنوع، حضور قابل ملاحظه باريت به شكل توده اي و رگه اي، گالن فراوان و تماس نزديك بين زون هاي كاني سازي در كربنات هاي ميزبان كانسار (سازند اليكا) و شيل هاي زغالي پيريت دار (قاعده سازند شمشك) به‌صورت گسله يا به شكل ميان لايه از ويژگي هاي بارز زمين شناسي معدن كمرپشت است. فلوئوريت به شكل توده هاي منقطع، اما متراكم و حجيم با/يا بدون همراهي گالن اغلب حفرات و فضاهاي خالي بين قطعات برشي سنگ آهك دولوميتي پركرده است و كمتر به شكل دانه پراكنده، رگه‌چه هاي ظريف و ژئود رخ‌داده است. باريت به‌صورت تجمعات توده اي و حجيم در حفرات انحلالي و كارستي و همچنين رگه هايي رخ‌داده است كه ساخت هاي شعاعي، برشي و گورخري را شامل مي شوند. گالن به‌صورت رگه‌چه اي و برشي با اندازه ذرات متوسط تا درشت با يا بدون فلوئوريت در سنگ ميزبان اغلب دولوميتي و سيليسي و همچنين غالباً به‌صورت رگه- رگه‌چه اي در درون و يا در حاشيه باريت هاي توده اي رخ داده است. ساخت ها و بافت هاي ديده شده در بررسي حاضر نشان داد كه كاني سازي فلوئوريت وكانه هاي همراه در دو مرحله همزاد با دياژنز و بعد از دياژنز رخ داده اند. بر پايه اين بررسي، كانسنگ هاي داراي بافت هاي دانه پراكنده، استيلولايتي، ژئودي و ريز رگه‌چه اي به‌عنوان ساخت و بافت هاي اوليه كاني سازي و همزاد با دياژنز تفسير شده اند؛ در حالي‌كه ساخت هاي شكافه پُركن مانند رگه اي و برشي با بافت هاي جانشيني، شبكه اي و گورخري كه عمده ساخت و بافت هاي كاني سازي را در معدن كمرپشت شكل داده اند، پس از دياژنز به‌دست آمده‌اند. بازپويايي كانه هاي دياژنتيك در نتيجه عملكرد محلول هاي گرمابي ناشي از كوه‌زاد سيمرين و افزايش انحلال پذيري و دولوميتي و سيليسي‌شدن سنگ ميزبان احتمالاً فرآيندهاي اصلي مسؤول در كاني سازي اپي ژنتيك معدن كمرپشت بوده اند.