واكنش تابعي كفشدوزك Hyperaspis polita با تغذيه از شپشك آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis

Functional response of different life stages of Hyperaspis polita feeding on cotton mealybug Phenacoccus solenopsis

واكنش تابعي يكي از بنيادي ترين حالت هاي ارتباطي ميان طعمه و شكارگر بوده كه رابطه ميان شمار طعمه مورد حمله و تراكم اوليه طعمه را نشان مي دهد و با عامل هايي مانند مدت زمان قرار گرفتن طعمه در دسترس شكارگر، ميزان حمله موفق و زمان دسترسي شكار گر به طعمه مشخص مي شود. كفشدوزك Hyperaspis polita Weise يكي از عامل هاي كنترل بيولوژيك (بيولوژيك) شمار زيادي از گونه هاي مهم شپشك هاي آرد آلود است. در اين تحقيق واكنش تابعي لارو سن چهار، ماده و نر بالغ اين كفشدوزك روي ماده بالغ شپشك آرد آلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley در شرايط آزمايشگاهي (دماي بهينه± 30 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي5 ± 65 درصد و دوره نوري 14:10 ساعت تاريكي: روشنايي بررسي شد. تراكم هاي استفاده شده براي هر سه مرحله رشدي شكار گر شامل 2، 4، 8, 16 و 32 عدد طعمه بود. بر پايه نتايج رگرسيون لجستيك واكنش تابعي لارو سن چهار، ماده و نر بالغ H. polita از نوع دوم تعيين شد. توان جستجوگري (a)، زمان دستيابي (Th) و بيشترين نرخ حمله (T/TH)، توسط مدل راجرز براي لارو سن چهار به ترتيب 0/00298+_0/0196 بر ساعت، 0/4551+_3/3262 ساعت و 7/2 طعمه، براي ماده بالغ به ترتيب 0/00238+0/0131 بر ساعت، 0/7419+_3/4765 ساعت و 6/9 طعمه و براي نر بالغ به ترتيب 0/00528+_0/0195 بر ساعت، 1/2624+_12/0126 ساعت و 2 طعمه به دست آمد. بر پايه نتايج اين تحقيق لارو سن چهار و ماده بالغ كفشدوزك H. polita كارايي بالايي براي كنترل شپشك آرد آلود پنبه داشته و مي توان از آنها در امر كنترل بيولوژيك اين آفت مهم استفاده كرد.

The functional response is the most basic form of predator-prey interaction and describes the relationship between the number of prey attacked and the initial prey density. Hyperaspis polita Weise (Col. Coccinellidae) is one of the most important predators of some species of mealybugs and is collected from some parts of Iran especially Khuzestan province. In this research, the functional response of the fourth instar larvae, females and males of this predator to varying densities of female cotton mealybug Phenacoccus solenopsis Tinsley was assessed in a growth chamber (30±1˚C, 65±5% R.H. and photoperiod of 14:10 (L:D) h). A cubic logistic regression between the proportion of prey killed and initial prey densities was performed to determine the shape (Type II or Type III) of functional response. Based on the logistic regression, functional response type II was determined for all predator stages. The attack rate (a), handling time (Th), and theoretical maximum predation rate (T/Th) were estimated using Roger's model to be 0.0196±0.0029 h-1, 3.3262±0.4551 h, and 7.2 prey/d for fourth instar larvae, 0.0131±0.00238 h-1, 3.4765±0.7419 h, and 6.9 prey/d for adult females and 0.0195±0.00528 h, 12.013±0.2624 h-1, and 1.99 prey/d for adult males respectively. According to our results, the fourth instar larvae and the adult females of H. polita can be applied as an effective biological control agent against P. solenopsis.