چيستي علم‌ربايي در اخلاق پژوهش

The Nature of Plagiarism in Research Ethics

زمينه: يكي از موضوعات مهم در اخلاق پژوهش «علم‌ربايي» يا سرقت علمي است. هدف اين مقاله تبيين ماهيت و چيستي علم ربايي و بيان انواع و اشكال مختلف آن است. علم‌ربايي نسبت دادن اثر ديگري به خود يا بكار بردن آثار ديگران بدون ارجاع مناسب است. آنچه ربوده مي‌شود ممكن است كلمات، ايده‌ها، روش و معاني باشد. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي با بررسي منابع موجود در اين زمينه تلاش كرده است ضمن تعريف روشني از علم‌ربايي و بيان اجزاء ماهوي آن، انواع علم‌ربايي و صورت‌هاي مختلف آن را تبيين كند. نتيجه‌گيري: جزء اصلي يا به تعبير دقيق‌تر تمام ماهيت علم‌ربايي به خود نسبت دادن اثر ديگري است. قصد عمد و آگاهي از علم‌ربايي در تحقق ماهيت آن شرط نيست. همچنين، آگاهي و رضايت صاحب اثر در بكاربردن بردن اثر او مانع تحقق علم‌ربايي نيست. علم‌ربايي انواع مختلفي دارد كه برخي از آنها عمدي و آگاهانه و برخي تصادفي و ناآگاهانه است. سرقت كل يا بخشي از يك اثر بدون هيچ‌گونه ارجاعي به مؤلف اصلي از انواع آشكار علم‌ربايي و سرقت ايده‌ها، كلمات و اصطلاحات خاص، سرقت جملات و پاراگراف‌ها، سرقت روش، نقل قول نامناسب، پاورقي فراموش شده، ذكر گزينشي منابع و علم‌ربايي از منابع دست دوم از انواع رايج غيرآشكار آن است. اين مقاله به پژوهشگران كمك مي‌كند با شناخت انواع علم‌ربايي از ارتكاب انواع غير عمدي و ناآگاهانه علم‌ربايي اجتناب‌كنند

Background: Plagiarism is one of the most important issues in Research Ethics. The aim of this paper is to discuss about the entity of plagiarism and its kinds. Plagiarism is to appropriate other's work as your own or to use other's works without appropriate citation. The subjects of plagiarism are words, ideas, styles and meanings. This research has tried with descriptive-analytical method to find a comprehensive definition of plagiarism.
Conclusion: Plagiarism may be occurred without intention and the knowledge. The consent of the author of used work doesn't prevent of plagiarism to be occurred. Plagiarism has different kinds that some of them are occurred without any citation to original sources such as stealing the whole or part of a work, stealing the sentences and paragraphs, words and special terms, styles, ideas and the self- plagiarism; and some of them with citation such as Inappropriate paraphrasing, forgotten endnote, writing selected sources and plagiarism from secondary sources.