چرخش سياق و پيامدهاي معنايي آن در مدير مدرسه جلال آل احمد

اين مقاله سعي مي‌كند در قالب مطالعه‌اي موردي، كارايي الگوي تحليل سياق را در مطالعه گفتمان ادبي به بوته آزمايش گذارد؛ بدين منظور، پس از طرح مقدماتي مسيله تحقيق و مروري اجمالي بر سير تاريخي نظريه سياق در سنت زبانشناسي نقش گرا به معرفي اجمالي الگوي تحليل سياق مايكل هليدي پرداخته، و در نهايت الگوي يادشده عملاً در تحليل مسيله چرخش سياق در مدير مدرسه جلال آل احمد به خدمت گرفته شد. يافته ها بيان مي‌كند كه آل احمد در سراسر داستان به تناسبِ تغيير بافت موقعيتي و به مجرّد تغيير مشاركان رويدادهاي كلامي و به اقتضاي نوع روابط نقشي آنان با يكديگر از شيوه چرخش سياق بهره مي‌جويد و در اين كار، ضمن تلفيق عناصر زباني و پيرازباني، هر سه عامل سياق سخن شامل «دامنه گفتمان»، «منش گفتمان» و «شيوه گفتمان» را به تناسب در تحقق عوامل سه گانه لايه معنايي زبان دخيل كرده است.