خداي مدرنيته و خداي دين

God in modernity and in islam

با اولین گام‌هایِ مدرنیته در مغرب‌زمین، نقش خداوند از خیر اعلی به علتِ اولی و سپس به ساعت‌ساز لاهوتی تنزل یافت؛ آنگاه برای حفظِ نقش مستمرِ خداوند، نقشِ رخنه‌پوشیِ نارسایی‌هایِ قانون‌های طبیعت مطرح شد كه هم از طرفِ الهیون و هم از منظر علمی راضی‌كننده نبود. خالق و معمار بازنشسته بودن، تقلیلِ علت فاعلی به نیروی میان اتم‌ها و در نتیجه انكار فاعلیت برای جهان و خداوند را موجودی متباین از جهان هستی دانستن كه هر از گاهی جلوه‌گری می‌كند یا اكتفا كردن به برانگیختن عشق در میان موجودات، نقش‌های گوناگونی است كه انسان مدرن برای خداوند قائل شد. این آرا در مقایسه با آنچه در متون معتبر دینی دربارۀ نقش خداوند گفته شده متفاوت است. خدای دین، مالك هستی، علت فاعلی و علت غاییِ جهان محسوب می‌شود. خدا در عین مباین بودن از جهان، در ذره ذرۀ جهان حاضر است.    

The first steps towards modernity in the West, the role of God supergood the first and then fell to the Divine watchmaker then to maintain the Mstmrkhdavnd, breach of Narsayy‌Hay ignore the laws of nature were raised by both the theologians and the scientific point of view, was not satisfied. Creator and retired architect, reducing the efficient cause of Atm‌Ha force and thus deny the agency for the world and the Lord of the universe, knowing that occasionally contradictory, or enough to arouse love among creatures Jlvh‌Gry role Inserts that modern human diversity was made for God. The votes in comparison to what God is said about the role of religious literature is different from the God of religion, being the owner, the efficient cause and final cause of the world. He also contrasted the world, is present in every bit of the world..