بررسي تطبيقي سرنوشت انسان پس از مرگ در دين زرتشت و اسلام

A Comparative Study of Man’s Destiny after Death from the Perspective of Zoroastrianism and Islam

باور به حيات پس از مرگ، از اصول اساسي اديان الهي است. موضوع اين نوشتار، بررسي تطبيقي سرنوشت انسان پس از مرگ، در دين زرتشت و اسلام است. دين زرتشت مانند اسلام، معتقد به حيات پس از مرگ بوده و در بندهاي متعددي از متون اوستايي و پهلوي، به حيات پس از مرگ اشاره شده است. اين نوشتار، نخست به توصيف عالم پس از مرگ و سرنوشت انسان پس از مرگ، از ديدگاه دين زرتشت و اسلام پرداخته و با نگاه مقايسه اي شباهت ها و تفاوت هاي دو دين در اين عرصه برشمرده است. از جمله شباهت هاي دو دين در آموزه حيات پس از مرگ، مي توان به ضرورت جهان پس از مرگ و محدود بودن آن تا رستاخيز، كيفر و پاداش براي مجرمان و نيكوكاران اشاره كرد. و سه جايگاه بهشت و جهنم و هميستگان در جهان پس از مرگ، براي انسان ها در دين زرتشت، و دو جايگاه بهشت و جهنم برزخي براي آدميان در عالم ديگر در دين اسلام، حضور روان بدون بدن در عالم پس از مرگ، از منظر زرتشتيان و روح همراه با بدن، متناسب با خود، در جهان پس از مرگ از منظر اسلام، از جمله تفاوت ها به شمار مي آيد. اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي تدوين يافته است و تاكيد آن در ارايه مباحث بر قرآن، اوستا و متون پهلوي است.

The doctrine of life after death is among the basic principles of divine religions. The present paper is a comparative study of man’s destiny after death in the view of Zoroastrianism and Islam. Like Islam, Zoroastrian believes in the life after death, a doctrine which is referred to in several places in Avesta and Pahlavi texts. The paper first addresses the idea of the hereafter and man’s destiny after death from the perspective of Zoroastrianism and Islam, and then, making a comparison between the two, the author mentions the similarities and differences between them. He also points out to some of the similarities between the views of the two religions about the doctrine of life after death including the necessity of afterlife and its continuity until the Resurrection, and the reward and punishment assigned for the righteous and sinners. There are also some differences between them; for example Zoroastrianism believes that man’s abodes in the world after death are heaven, hell and Hamistegan, whereas Islam believes that they are two: purgatory heaven and hell. Zoroastrians think that the soul is brought back to without body in the world after death but Muslims believe that the soul together with a body suited to it is brought back to life in the world after the death. Using a descriptive-analytical method, this paper discusses this subject by referring to the Qurʹan, the Avesta and Pahlavi texts.