نگاهي بر مفهوم جديد ارادۀ نيك كانت

A New View on the Kantian Concept of the Good Will

در نوشتار حاضر مفهوم جدید ارادۀ نیك كانت بررسی می‌شود؛ مفهومی كه حاصل تأمل در نظریۀ شر ریشه‌ای اوست. بر اساس نظر كانت، تمامی انسان‌ها به‌دلیل وجود تمایل به شر در نهادشان شرورند. انسان‌ها اگرچه موجوداتی عاقل محسوب می‌شوند، در عین حال به‌دلیل ماهیت محسوسشان محدود هم هستند و این محدودیت آنها موجب می‌شود انگیزه‌های حسی خود را بر قانون اخلاقی ترجیح دهند. از نظر كانت این همان امری است كه سبب تولد شر در جهان می‌شود. اما سؤال این است كه آیا انسان می‌تواند بر تمایل به شر عجین‌شده با ماهیتش فائق آید؟ آیا او می‌تواند با وجود تمایل به شری كه در نهاد او قرار دارد، به كمال اخلاقی دست یابد؟ كانت بر این باور است كه غلبه بر شر به‌تنهایی در توان انسان نیست و او به این منظور نیازمند همیاری خداوند خواهد بود. اما برای اینكه استحقاق دریافت این موهبت الهی را داشته باشد، خود نیز باید زمینۀ دریافت آن را آماده كند. او باید تحولی درونی را در خود ایجاد كند، این تحول به شكل‌گیری ارادۀ نیك در نزد انسان می‌انجامد، ارادۀ نیكی كه واكنشی است در برابر شر ریشه‌ای. شكل‌گیری چنین ارادۀ نیكی از دلایل كانت برای اثبات وجود خدا هم محسوب می‌شود؛ زیرا تا خدایی نباشد كه انسان را در دستیابی به چنین اراده‌ای كمك كند، انسان خود هرگز نمی‌تواند به‌تنهایی چنین اراده‌ای داشته باشد.

In this article a new concept of Kant’s good will is considered, a concept that is the outcome of reflection on his theory of radical evil. According to Kant, all human beings are evil because of the propensity to evil in them. Although human beings are intelligent creatures, but because of their sensible nature, are limited and these limits make them prefer sensuous incentives over the moral law and lead to evil. This way Kant place the birth of evil in the world. But here the question is whether a person can overcome the propensity to evil placed on the willingness. Can one, despite the propensity to evil, achieve moral perfection? Kant believes that human beings can’t overcome evil alone and to achieve that they need the assistance of God. But in order to receive the divine grace, one must get prepared for it. One must create revolution in oneself. This revolution leads to the formation of good will, but the good will that comes from revolution against radical evil and as reaction against it. The formation of such a will is one of Kant’s reasons for the existence of God, because if God did not exist, man could not be the owner of such a will.