كليدواژه :
اندازه نمونه , دقت , كارايي , نمونه‌برداري
چكيده فارسي :
پايش آفات از اجزاي كليدي مديريت تلفيقي آفت در اكوسيستم‌هاي كشاورزي است به‌طوري‌كه قبل از هر تصميم‌گيري در مورد كاربرد روش‌هاي مديريتي آفات، بايد اطلاعات مناسبي از تراكم آفت در دسترس باشد. در اين مطالعه، كارايي دو روش كارت‌هاي چسبنده زرد رنگ و دستگاه دي‌وك جهت نمونه‌برداري مگس فري (Oscinella frit L.)، مگس زرد ساقه گندم (Chlorops pumilionis Bjerk.)، زنبور ساقه‌خوار گندم (Cephus pygmaeus L.) و زنجرك ساموتيتيكس (Psammotettix alienus Dahlb.) بررسي شدند. اين مطالعه در شهرستان زرقان استان فارس طي سال‌هاي 1392 و 1393 انجام شد. جهت تعيين پراكنش فضايي آفات از قانون نمايي تيلور استفاده شد. به منظور تعيين اندازه نمونه مطلوب از طرح نمونه‌برداري دنباله‌ايي با دقت ثابت 2/0 و با روش گرين استفاده شد. در روش نمونه‌برداري با كارت زرد چسبنده پراكنش فضايي زنبور ساقه‌خوار گندم از نوع تجمعي بود و زنجرك ساموتيتيكس، مگس زرد ساقه گندم و مگس فري داراي الگوي پراكنش تصادفي بودند. در روش نمونه‌برداري با دي‌وك پراكنش فضايي هر چهار آفت از نوع تصادفي بود. نتايج نشان داد تعداد واحد نمونه‌برداري مورد نياز با افزايش ميانگين تراكم جمعيت آفت كاهش يافت. هرگاه ميانگين تراكم جمعيت مگس زرد ساقه گندم، مگس فري، زنبور ساقه‌خوار گندم و زنجرك ساموتيتيكس در هر كارت زرد يك عدد باشد، تعداد نمونه مورد نياز با سطح دقت 2/0 به ترتيب21، 27، 42 و 48 است و هرگاه ميانگين تراكم اين چهار آفت در هر واحد نمونه‌برداري دستگاه دي‌وك يك عدد باشد، تعداد نمونه مورد نياز به ترتيب 19، 13، 33 و 39 است. نتايج نشان داد كه مي‌توان از كارت‌هاي زرد چسبنده هم بر اساس شاخص تغيير نسبي (RV) و هم بر اساس دقت خالص نسبي (RNP) به عنوان يك ابزار مورد اعتماد و با كارايي مناسب در برنامه‌هاي نمونه‌برداري اين چهار آفت گندم استفاده نمود. نتايج اين مطالعه مي‌تواند در برنامه‌هاي مديريت تلفيقي مگس زرد ساقه گندم، مگس فري، زنبور ساقه‌خوار گندم و زنجرك ساموتيتيكس در مزارع گندم مفيد واقع شود.
چكيده لاتين :
Pest monitoring is a key component of integrated pest management program in agricultural ecosystems, so that prior to deciding on the use of pest management practices, appropriate information on pest density should be available. In this study, the efficacy of yellow sticky cards and D-vac method was investigated to determine the most practical method for sampling of some wheat pests including, Oscinella frit L., Chlorops pumilionis Bjerk. (Diptera: Chloropidae), Cephus pygmaeus L. (Hymenoptera: Cephidae) and Psammotettix alienus Dahlb. (Hemiptera: Cicadellidae).This study was conducted at Zarghan region of Fars Province, during 2013 and 2014. Taylor power law was used to determine the spatial distribution of the pests. In order to determine the optimal sample size, the sequential sampling with constant accuracy of 0.2 and Greenʹs method were used. In yellow card sampling method, C. pygmaeus had a clumped distribution and P. alienus, C. pumilionis and O. frit had a random distribution. All four pest species collected with the D-vac method had a random distribution pattern. The results showed that the number of required sampling units decreased with increasing population density of the pests. Whenever the average density of the C. pumilionis, O. frit, C. pygmaeus and P. alienus in each yellow card is one, the number of required samples with a precision level of 0.2 would be 21, 27, 42 and 48, and when the average density of these pests in each unit of the D-vac method is one, the number of required samples would be 19, 13, 33, and 39, respectively. Results showed that based on precision and efficiency considerations, the most practical sampling method for monitoring these four pests is using yellow sticky cards. The results of this study can be useful in integrated pest management programs of these four pests in wheat fields.
