مطالعه پايداري عملكرد علوفه در اكسشن‌هاي گونه Agropyron trichophorum با مدل AMMI و ساير روش‌هاي تجزيه پايداري در دو محيط تنش و بدون تنش خشكي

Evaluation of herbage yield stability in several accessions of Agropyron trichophorum in drought stress and non-stress environments, using AMMI model and other stability analysis methods

عملكرد علوفه خشك 24 اكسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوك­های كامل تصادفی با سه تكرار در دو محیط آبیاری عادی (بدون تنش) و دیم (تنش خشكی) در ایستگاه تحقیقاتی مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان كرمانشاه واقع در شهرستان اسلام‎آباد غرب به‎مدت دو سال بررسی شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی­داری بین اكسشن­های مورد بررسی و همچنین محیط­های مورد مطالعه مشاهده شد. اثر متقابل اكسشن × محیط در سطح 1 درصد معنی­دار شد. بر اساس تجزیه AMMI، دو مؤلفه اصلی اثر متقابل 77/96 درصد از واریانس اثر متقابل را بیان كردند و در سطح 1 درصد معنی­دار شدند. گروه­بندی حاصل از آزمون دانكن (05/0> p) و تجزیه خوشه‎ای، اكسشن­های 4-8، 7-10، 5-7، 313، 13- 12 و 314 را به‎عنوان اكسشن­های برتر برای عملكرد علوفه خشك در یك گروه قرار داد. بر اساس مؤلفه­های اصلی، اثر متقابل و پارامترهای پایداری اكسشن­های 4-8 و 7-10 بیشترین پایداری عمومی برای عملكرد علوفه داشتند و قابل معرفی برای برنامه­های اصلاحی برای شرایط آب و هوایی استان كرمانشاه می­باشند. اكسشن­های 5-7، 313 و 13-12 با شرایط آبیاری عادی سازگاری اختصاصی نشان دادند. اكسشن 314 نیز، سازگاری اختصاصی با شرایط تنش داشت و قابل معرفی در برنامه­های اصلاحی به‌ویژه با تأكید بر شرایط دیم استان كرمانشاه می­باشد.

Dry forage yield of 24 accessions of Agropyron trichophorum were investigated by a randomized complete block design with three replications at two environments of normal irrigation and rainfed conditions for two years at Islam Abade Gharb research station, Kermanshah, Iran. Analysis variance showed significant variation (P>0.01) between the studied accessions and the environments. Interaction effect of accession×environment was significant at 1% level. Two, interaction principal components from AMMI, analysis expressed 96.77% of the interaction variance and were significant at 1% level. The accessions of 12-13, 313, 314, 8-4, 10-7 and 7-5 were classified as superior accessions for dry forage yield  based on Duncanʹs test (p<0.05) and cluster analysis and located in the same group. Accessions 8-4 and 10-7 had the highest general stability for forage yield based on interaction principal components and stability parameters, being suitable to be introduced for breeding programs in Kermanshah climate. Accessions 7-5, 313, 12-13 showed specific adaptation with normal irrigation conditions and accession 314 had specific adaptation to stress conditions, being sutable to be introduced in breeding programs, especially with emphasis on Kermanshah rainfed conditions.