تأثير كاربرد بيوچار بر عملكرد و اجزاي عملكرد سياه‌دانه (.Nigella sativa L) در شرايط كم آبياري

Effects of biochar application on yield and yield components of black seed (Nigella sativa L.) under low irrigation conditions

به‌منظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات كمّی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط كم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I1)، 70% (I2) و 40% (I3) نیاز آبی و كرت‌های فرعی شامل فاكتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B1)، 10 تن در هكتار بیوچار (B2) و 20 تن در هكتار بیوچار (B3)؛ و كود شیمیایی در دو سطح شامل بدون مصرف كود (F1) و مصرف كود (F2) بود. نتایج نشان داد كه مصرف10 تن در هكتار بیوچار در مقایسه با مصرف20 تن در هكتار، تعداد دانه در بوته و وزن دانه در بوته را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. كاربرد كود شیمیایی بر كلیه صفات سیاه‌دانه بجز وزن هزاردانه معنی‌دار بود. با وجود معنی‌دار نبودن اثر ساده بیوچار بر عملكرد دانه و بیولوژیك، اثر متقابل آن با كود شیمیایی و نیاز آبی معنی‌دار شد. در استفاده همزمان 10 تن در هكتار بیوچار به‌همراه كود شیمیایی و آبیاری براساس 70% نیاز آبی (I2B2F2)، بیشترین میزان افزایش عملكرد دانه و عملكرد بیولوژیك (به‌ترتیب با 1356 كیلوگرم در هكتار و 5776 كیلوگرم در هكتار) بدست آمد. به این ترتیب كاربرد مقدار متعادلی از بیوچار به‌همراه كود شیمیایی به‌دلیل بهبود عناصر غذایی خاك و كاهش آبشویی نیتروژن، علاوه‌بر تأثیر بهینه بر عملكرد، میزان آب مصرفی در تولید سیاه‌دانه را نیز كاهش داد.

A field experiment was conducted focusing on the effects of biochar on quantity characteristics of Black Seed (Nigella sativa L.) under water deficit conditions. The experimental design was split plot factorial in a randomized complete block design with three replications. Three levels of irrigation (I1: 100%, I2: 70% and I3: 40% of water irrigation requirement) were assigned as main plots and the combination of three levels of biochar (B1: 0, B2: 10 and B3:20 t.ha-1) and two levels of chemical fertilizers (F1: without and F2: with chemical fertilizer) were allocated as sub plots. Results were shown that seed number per plant and seed weight per plant significantly increased by 10 t.ha-1 biochar application compared with 20 t.ha-1. Chemical fertilizer significantly affected the yield components of black seed except 1000-seed weight. The interaction between biochar, chemical fertilizer and water requirements significantly affected the seed yield and biological yield. The result revealed that the application of 10 t.ha-1 biochar plus 70% water irrigation requirement and using chemical fertilizer (I2B2F2) produced the highest seed yield and biological yield (1365 and 5776 kg.ha-1, respectively). Application of biochar combined with chemical fertilizers could improve soil nutrient and water availability conditions and increased the yield of black seed.