تحليل فضايي تاثير توزيع اندازه‌ي شهرها بر رشد اقتصادي در ايران (90-1385)

The Spatial analysis of the Impact of City Size Distribution on Economic Growth in Iran

سيستم شهري هر كشور مجموعه‌اي از شهرها با اندازه‌هاي متفاوت مي‌باشد، به گونه‌اي كه تعداد كمي شهر بسيار بزرگ در كنار تعداد بسيار زيادي شهر كوچك قرار دارند. با نابرابرتر شدن توزيع اندازه‌ي شهرها، تمركز منابع در شهرهاي بزرگ مي‌تواند عامل رشد اقتصادي و كمبود منابع در شهرهاي متوسط و كوچك مي تواند مانع رشد باشد. از اين رو، تاثير توزيع اندازه‌ي شهرها بر رشد اقتصادي مبهم است. هدف اصلي اين مطالعه بررسي رابطه‌ي توزيع اندازه‌ي شهرها و رشد اقتصادي در ايران در سال‌هاي 90-1385 براي 30 استان كشور در قالب مدل رشد سولو- سوآن است. مدل رشد دوربين فضايي در قالب مدل پانل پوياي تصادفي، تصريح و برآورد مي‌شود. براي اين منظور، متغيرهاي ضريب جيني فضايي و شاخص هريشمن- هرفيندال به‌عنوان متغيرهاي اندازه‌گيري توزيع اندازه‌ي شهرها به همراه وقفه فضايي آن ها به ساير متغيرهاي مستقل مدل اضافه شده‌اند. نتايج، نشانگر منفي بودن ضرايب برآوردي وقفه‌ي زماني و فضايي درآمد سرانه مي باشند. ضرايب برآوردي متغيرهاي ضريب جيني و شاخص هيرشمن - هرفيندال و نيز وقفه‌ي فضايي اين دو، مثبت و معنادار مي‌باشند كه تاثير مستقيم و فضايي مثبت توزيع اندازه‌ي شهرها را بر درآمد سرانه و رشد اقتصادي نشان مي دهند. ضرايب برآوردي ساير متغيرها از جمله نرخ باروري، بودجه، نرخ تورم، آموزش معني دار و منطبق با انتظار است. طبقه‌بندي JEL : C23, C33, O47, R12

In each country, there are a few large cities along with a large number of small and medium size towns. Industrialization and the concentration of resources in large cities causes economic growth. However, resource shortages in small and medium-sized cities would decrease growth. Hence, the effect of city size distribution on economic growth is ambiguous. The objective of the study is to investigate the relationship between the city size distribution and growth in thirty provinces of Iran in 2006-11 through Solow-Swan growth model. The model has been specified as a spatial Durbin model in the form of a dynamic panel data. Results indicate the estimated coefficients are negative for both time and space lags of income per capita. The estimated coefficients of the variables of the Gini-coefficient and the Hirschman-Herfindahl index, as well as the spatial lags of these two are all positive and significant which show positive direct and spatial effects of the distribution of cities size on growth. The coefficients of other independent variables including education, inflation, budget, and fertility rate emerge significant with the expected sign. JEL Classification: C23, C33, O47, R12.