كليدواژه :
استمداد , شفاعت , وهابيت , توسل , ابن‌تيميه , استغاثه
چكيده فارسي :
مسئلۀ استمداد از اولیای الهی از جملۀ مسائل كلامی است كه بین مسلمانان از اهمیت خاصی برخوردار است. اصل این آموزه هرچند مسلّم و پذیرفتنی است، در برخی از اقسام و نحوۀ آن اختلافاتی بین مذاهب اسلامی وجود دارد. در یك نگاه كلی، توسل، شفاعت و استغاثه كه از اقسام استمداد محسوب می‌شوند، سه حكم را در اسلام به‌دنبال می‌آورند. حكم اول، عدم اشكال و جایز بودن همۀ آنهاست؛ حكم دوم، تحریم كلی اقسام آن است و حكم سوم تفصیل دارد. یعنی برخی از این اقسام محل اشكال و برخی دیگر جایز هستند. وهابی‌ها از جملۀ كسانی هستند كه در زمینۀ توسل، شفاعت و استغاثه، نظر بسیار تند و تكفیری دارند؛ به‌گونه‌ای كه بسیاری از مسلمانان را با حربۀ تكفیر و تهمت شرك از دایرۀ اسلام بیرون می‌دانند و قتل آنها را نیز جایز می‌شمارند. در پژوهش حاضر با كاویدن زوایای مختلف استمداد از اولیای الهی در قالب توسل، شفاعت و استغاثه، اقسامی شانزده‌گانه را برای موارد مذكور ترسیم و محل نزاع با مخالفان را تقریر می‌كنیم. گفتنی است كه از این اقسام، پنج قسم به توسل مربوط است كه در یك حالت از آن، بین شیعه و وهابیت اختلاف وجود دارد. پنج قسم دیگر به شفاعت ارتباط دارد كه در یك قسمت آن اختلاف است. شش قسم دیگر هم به استغاثه مربوط است. در نهایت با این تقریر، خوانندۀ گرامی متوجه می‌شود كه صرفاً برداشتی نادرست و غیرعلمی و نداشتن توجه كافی به اقسام مسئله، سبب برداشت نادرستی از این مبحث شده است. زیرا در بیشتر این اقسام نظر وهابیت با نظر شیعه همسان است و آنها نیز این موارد را قبول دارند.
چكيده لاتين :
Invocation from devoted friends of Allah is of the theological issues enjoying supreme significance among Muslims. Although it is agreed upon as a certain issue, some differences exist in its forms and methods among Islamic Sects. In a general view, Tawassul, Shafaʹah, and Istaghathah, three forms of invocation, bring about three verdicts in Islam. According to the first verdict, three of them are permissible. The second verdict forbids all of them, while the third one requires some explanation, meaning some of them are problematic while others are allowed. Wahhabis ,applying Takfir and polytheism, hold such radical views regarding Tawassul, Shafaʹah, and Istaghathah that they exclude large number of Muslims from Islam and consider their murder permitted. Investigating various aspects of invocation from devoted friends of Allah as Tawassul, Shafaʹah, and Istaghathah, this study lists 16 types for the fore-mentioned issues and clarifies the areas of dispute with the opponents. It ought to be mentioned that, out of the 16 forms, five are related to Tawassul, upon one of which Shiʹas and Wahhabis do not agree. Five other concern Shafaʹah with one of them being the area of difference. The other six forms are associated with Istaghathah. Studying this illustration, the reader with eventually figure out that the misunderstanding in this concept has been merely caused by not having accurate view towards various forms of this issue. That is because in most of the cases Wahhabis and Shias share views.
