جايگاه مصلحت در فعاليت‌هاي جاسوسي

The Position of Expediency in Espionage

«مصلحت»، به‌مثابه رويكردي مستند به دورانديشي و تدبير، گرچه در همه جوامع براي برون‌رفت از مشكلات، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما اين مفهوم در فقه و شرع، در گرو ضوابط خاصي قرار داده شده است كه آن را از مصلحت در ساير مكاتب متمايز مي‌كند. براين‌اساس، جاسوساني كه براي كسب خبر اعزام مي‌شوند، بايد به اين ضوابط مقيد باشند و در تحقق اهداف نظام سياسي اسلام، كمترين خروج از مقتضاي حكم اولي را داشته، مجاز نباشند به هر كاري براي وصول به غرض خود دست بزنند. ازآنجايي‌كه جاسوسان احاطه لازم را نسبت به آموزه‌هاي ديني ندارند و از ظرافت‌هاي استنباط آگاهي ندارند، نمي‌توانند به درك خود از مصلحت‌هاي كلان اجتماعي اكتفا كرده، به رفتار اطلاعاتي مبادرت نمايند، بلكه بايد آن را به فقيهان واگذار كرده و از آنان در اين خصوص استفتا نمايند. با عنايت به اينكه مقوله جاسوسي، مستلزم مصلحت‌انديشي لحظه به لحظه، ابتكاري و خلاقانه است و الزام آنان به كسب نظر فقيهان، مي‌تواند به ناكارآمدي مقوله جاسوسي بيانجامد، بايد پس از اخذ احكام فقهي از سوي فقيهان، آن را به قانوني جامع نسبت به موارد مختلف تبديل كرده و آنان را به آموزش اين قوانين، انجام رفتارهاي اطلاعاتي مطابق اين قوانين و ضوابط را ملزم ساخت. طبيعي است آنان در اين محدوده و ذيل اين ضوابط، مي‌توانند هنگام فعاليت‌هاي خويش به مصلحت‌انديشي مبادرت ورزند.

Expediency is based on insight and management and all nations by regard it as a means for solving difficulties. However, this concept is restricted to certain rules in Fiqh and religion which distinguish it from other school of thoughts. Therefore, spies who are sent to gather information, must conform to certain rules that are in line with the Islam`s political system. They must not violate the assigned rules in order to get the information needed. Since spies are not fully informant of the religious rules and are not aware of the subtlety of the rules, they cannot suffice to their knowledge of the expediencies and take action upon espionage activities. Spies must delegate their decision making to the jurisprudents (Faqihs). Espionage requires up-to-the-minute, innovative and creative expediency. Compelling the spies to conform to the decisions of jurisprudents might lead to espionage insufficiencies. After taking the jurisprudential rules from Faqihs, the expediency must be transformed into a comprehensive law and the spies must learn these laws, attributes in accordance to these laws and the principles related to these laws. Naturally the spies will take expediency into consideration while doing their activities once they are bound to these laws.