بررسي عوامل اجتماعي موثر در به‌كارگيري اقدامات خاك ورزي حفاظتي؛ موردمطالعه كشاورزان دهستان شباب، استان ايلام

Investigation of Social Factors Affecting the Use of Tillage Conservation Practices: A Case Study of Shabab county Farmers in Ilam Province

تصميم براي به‌كارگيري عمليات حفاظتي آب‌وخاك از سوي كشاورزان يك فرايند تصميم گيري چندمرحله‌اي بوده كه به عوامل و شرايط مختلفي مرتبط است. هدف از مطالعه ي حاضر كه از نوع توصيفي ـ تحليلي است، بررسي و سنجش عوامل موثر رفتاري كشاورزان در به‌كارگيري اقدامات خاك ورزي حفاظتي در دهستان شباب مي باشد. جامعه آماري موردنظر اين مطالعه شامل كليه ي كشاورزان ساكن در دهستان شباب بوده كه در سال زراعي 91-1390 اقدام به كشت گندم نموده اند و از اين ميان، 187 نفر با استفاده از رابطه كوكران و از طريق روش نمونه گيري تصادفي به‌عنوان نمونه هدف انتخاب شدند. ابزار جمع آوري اطلاعات ميداني در اين مطالعه پرسش نامه بود كه روايي و پايايي آن، با استفاده از آزمون مقدماتي و از طريق 30 پرسش نامه مورد تاييد قرار گرفت. نتايج حاصله نشان مي‌دهد كه مي توان گندم كاران را بنا بر نمره ي رفتاري‌شان به چهار دسته ي كشاورزان سنتي (39.18 درصد)، نسبتاٌ سنتي (26.98 درصد)، تغييرپذير (20.54 درصد) و كشاورزان صلاحيت دار (13.30 درصد) طبقه بندي كرد. همچنين نتايج تحليل تشخيصي گوياي آن است كه متغيرهاي سن كشاورزان، ميزان مالكيت كل اراضي، درصد درآمد خانوار از بخش كشاورزي و روحيه نوپذيري در مقايسه با ديگر متغيرها، بهتر قادر به پيش بيني طبقه رفتاري كشاورزان هستند.

The decision to apply soil and water conservation practices by farmers is a multi-stage decision making process that has been linked to conditions and factors variety. The aim of this descriptive –analytical study is to investigate and assess farmers’ behavioral factors affecting the use of tillage conservation practices in the Shabab County. All farmers living in Shabab county who have attempted to cultivated wheat in year 2012-2011 were the population of this study, from that 187 people selected using Cochran formula and random sampling. Data collected using questionnaire that its validity and reliability was obtained through performing a pre-test using 30 questionnaires. The results show that wheat farmers can be classified into four groups based on the behavioral scores. These four groups are traditional farmers (18.39 percent), moderately traditional (26.98 percent), the mutable farmers (20.54 percent) and competent farmers (13.3 percent). The diagnostic analysis results indicate that variables such as farmer’s age, the rate of ownership of land, the percentage of household income from agriculture and a new taking morale, predict the behavioral class of farmers better than other alternatives.