ارزيابي جاي‌ پاي اكولوژيكي براي دستيابي به حمل و نقل سبز شهري با معرفي استراتژي ASI مورد شناسي: شهر ساري*

Evaluation of the Ecological Footprint to Achieve Urban Green Transport With the Introduction of ASI Strategy (Case study: City of Sari)

رشد روز‌افزون جمعيت شهر ساري و در‌پي آن ازدياد تعداد وسايل نقليه درون شهري، مشكل حمل و نقل و ترافيك را به يكي از اصلي‌ترين مشكلات و متعاقباً انواع پيامدهاي زيست‌محيطي و اجتماعي و در‌نهايت، تهديد سلامتي و آسايش شهروندان تبديل كرده است. تحقيق حاضر با هدف بررسي روند پايداري وسايل حمل و نقل و عوامل تاثير‌گذار برحمل و نقل پايدار، كاربردي و روش مورد استفاده توصيفي- تحليلي است. براي جمع‌آوري اطلاعات از مطالعات كتابخانه‌اي، اسنادي- آماري و ميداني استفاده شده است. براي تجزيه‌وتحليل يافته‌ها، ابتدا با روش جاي ‌پاي اكولوژيكي (EFA)، روند پايداري وسايل حمل و نقل شهر ساري در سال 1394 مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج حاصل با استاندارد جهاني مورد مقايسه و در ادامه براي وزن‌دهي عوامل تاثير‌گذار بر حمل و نقل پايدار كه مربوط به استراتژي ASI مي‌باشد، از مدل تاپسيس استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه در شهر ساري ميني‌بوس، بيشترين ميزان جاي ‌پاي بوم‌شناختي را با (00048/0) هكتار به خود اختصاص داده و كمترين مقدار نيز مربوط به اتوبوس با جاي ‌پاي بوم‌شناختي (000027/0) هكتار است. مقايسه ميزان جاي ‌پاي وسايل حمل و نقل شهري با مقادير استاندارد نيز حاكي از آن است كه به جز اتوبوس، ساير شيوه‌هاي حمل و نقلي شهر ساري از ميزان جاي ‌پاي بيشتري نسبت به استاندارد جهاني (2011) برخوردارند. همچنين، عوامل تاثير‌‌گذار بر حمل و نقل پايدار شهر ساري بر‌اساس آرا متخصصان و مدل تاپسيس، منعكس‌كننده اين مطلب است كه قراردادن حمل و نقل غير‌موتوري در راس طرح‌هاي جامع حمل و نقل، اختصاص بيشتر ظرفيت خيابان‌ها به انواع سيستم حمل و نقل پاك و همگاني و تشويق افراد به انجام سفرهاي ضروري با حمل و نقل همگاني، به‌ترتيب با كسب امتيازهاي (724/0)، (654/0) و (624/0) بيشترين نقش را در حمل و نقل سبز شهر ساري داشته‌اند.