پيشرفت علمي، مقايسهپذيري پارادايمها و معضله سنجشناپذيري نظامهاي طبقهبندي

بررسي فلسفي «پيشرفت نظريههاي علمي» از مهمترين مسايل فلسفه علم است. مفروض آن امكان مقايسه ميان نظريهها بر اساس معيارهاي فرانظريهاي است. اما ايده «سنجش-ناپذيري» مدعي است كه در هنگام تغييرات انقلابي علوم، انتقال ميان امورِ سنجشناپذير صورت ميگيرد؛ اموري چون واژگان علمي، معيارهاي ارزيابي نظريهها، جهان دانشمندان و چكيده آنها يعني پارادايم‌ها. كوهن در مقاله «سنجشپذيري، قياس‌پذيري و امكان ارتباط» سنجشناپذيري را به دستهاي از واژگان علمي يك نظريه محدود دانسته است. او با طرح تمايز «ترجمه?شرح» از امكان فهم و قياسپذيري پارادايمها دفاع ميكند. اما اين‌بار با طرح نظام‌هاي طبقهبندي و محدوديت ناشي از ردهبندي انواع طبيعي، امور سنجش‌ناپذير ديگري را معرفي مي‌كند. اين پرسش‌ها مطرح است كه آيا قياسپذيري نظريهها براي توضيح پيشرفت علمي كافي است؟ آيا سنجشناپذيري ردهبندي‌ها معضلي در برابر مفهوم «پيشرفت علمي» است؟ در اين مقاله با استفاده از نقدهاي كيچر، راهي براي برون رفت از اين معضل نشان ميدهيم. ?